Κίνδυνος έλλειψης εργατικού δυναμικού - Η μεγάλη πρόκληση για την ελληνική οικονομία

Η Capital Economics χτυπάει το καμπανάκι για μια σημαντική πρόκληση που θα αντιμετωπίσει η ελληνική οικονομία στα επόμενα χρόνια. Αν και αναγνωρίζει ότι οι προοπτικές της Ελλάδας είναι πιο αισιόδοξες από εκείνες των μεγάλων οικονομιών της Ευρωζώνης για τα επόμενα ένα με δύο χρόνια, επισημαίνει ότι η έλλειψη εργατικού δυναμικού αποτελεί σοβαρό εμπόδιο για τη μεσοπρόθεσμη ανάπτυξη.

Η τρέχουσα κατάσταση της οικονομίας
Η ελληνική οικονομία έχει επιδείξει εντυπωσιακή απόδοση τα τελευταία χρόνια. Στο τέταρτο τρίμηνο του 2024, το ΑΕΠ της Ελλάδας ήταν 9,7% υψηλότερο από το προ-πανδημικό επίπεδο, ενώ η ευρωζώνη είχε αυξηθεί μόλις κατά 4,7%. Αυτή η υπεραπόδοση υποστηρίχθηκε από μια σημαντική αύξηση της απασχόλησης, η οποία αυξήθηκε κατά 8,0% μεταξύ του τέταρτου τριμήνου του 2019 και του τρίτου τριμήνου του 2024.

Ωστόσο, η αύξηση της απασχόλησης προήλθε αποκλειστικά από τη μείωση της ανεργίας, καθώς το εργατικό δυναμικό παρέμεινε σταθερό. Το ποσοστό ανεργίας μειώθηκε σχεδόν στο μισό, από 17,0% τον Δεκέμβριο του 2019 σε 9,4% τον Δεκέμβριο του 2024, το χαμηλότερο επίπεδο από την παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση.

Τα τρία μεγάλα εμπόδια
Η Capital Economics αναγνωρίζει τρεις βασικούς λόγους για τους οποίους η απασχόληση δεν είναι πιθανό να αυξηθεί σημαντικά στο μέλλον:

Φυσικό ποσοστό ανεργίας: Το φυσικό ποσοστό ανεργίας στην Ελλάδα εκτιμάται ότι κυμαίνεται γύρω στο 8-9%, γεγονός που περιορίζει την περαιτέρω μείωση της ανεργίας. Το 2024, πολλές επιχειρήσεις ανέφεραν την έλλειψη εργατικού δυναμικού ως κύριο εμπόδιο στην παραγωγή.
Δημογραφική κρίση: Ο πληθυσμός εργασιακής ηλικίας (15-64 ετών) μειώνεται ραγδαία. Τα τελευταία πέντε χρόνια, ο πληθυσμός αυτός μειώθηκε κατά μέσο όρο 0,7% ετησίως, και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προβλέπει περαιτέρω μείωση κατά 0,9% ετησίως στα επόμενα χρόνια.
Χαμηλή μετανάστευση: Σε αντίθεση με χώρες όπως η Ισπανία και η Πορτογαλία, η Ελλάδα έχει μειωμένο εργατικό δυναμικό από το εξωτερικό. Η χαμηλή μετανάστευση καθιστά απίθανο να καλυφθεί το έλλειμμα στην αγορά εργασίας.

Προοπτικές και προειδοποιήσεις
Η Capital Economics προειδοποιεί ότι η έλλειψη εργατικού δυναμικού θα συγκρατήσει την ανάπτυξη της Ελλάδας σε χαμηλότερα επίπεδα σε σύγκριση με άλλες οικονομίες της περιφέρειας, όπως η Ισπανία. Επιπλέον, ενδέχεται να οδηγήσει σε περαιτέρω επιβράδυνση της ανάπτυξης στο μέλλον.

Ωστόσο, η εταιρεία παραμένει αισιόδοξη για την ελληνική οικονομία, αναμένοντας ανάπτυξη 2% το 2025 και το 2026, κυρίως λόγω της αύξησης της παραγωγικότητας μέσω επενδύσεων και μεταρρυθμίσεων που σχετίζονται με το Ταμείο Ανάκαμψης της ΕΕ (Next Generation EU). Επιπλέον, οι προοπτικές των δημόσιων οικονομικών της Ελλάδας θεωρούνται θετικές σε σύγκριση με χώρες όπως η Ιταλία και η Γαλλία.

Η έλλειψη εργατικού δυναμικού αποτελεί σημαντικό εμπόδιο για την ελληνική οικονομία, το οποίο ενδέχεται να επιβραδύνει την ανάπτυξη στα επόμενα χρόνια. Ωστόσο, η Ελλάδα εξακολουθεί να διατηρεί θετικές προοπτικές, χάρη στις μεταρρυθμίσεις και τις επενδύσεις που υποστηρίζονται από ευρωπαϊκά κονδύλια. Η αντιμετώπιση αυτής της πρόκλησης θα είναι καθοριστική για τη διατήρηση της ανταγωνιστικότητας και της ανάπτυξης της χώρας.