Ιχθυοκαλλιέργειες: Ο ρόλος της Avramar στη μείωση της ελληνικής παραγωγής και η είσοδος των Τούρκων εμπόρων στην Ελλάδα

Του Γιώργου Λαμπίρη

Σημαντική αύξηση της εμπορίας τουρκικών ψαριών μέσω της Ελλάδας παρατηρείται τα τελευταία χρόνια, σύμφωνα τον Διευθυντή Ευρωπαϊκών Υποθέσεων της Ελληνικής Οργάνωσης Παραγωγών Υδατοκαλλιέργειας (ΕΛΟΠΥ) κάτι που επιβεβαιώνεται και μέσα από την Ετήσια Έκθεση Υδατοκαλλιέργειας που εκδόθηκε πριν λίγες ώρες.

Όπως εξηγεί ο ίδιος στο Capital.gr, ιδρύονται νέες εμπορικές εταιρείες τουρκικών συμφερόντων στη χώρα μας, οι οποίες εισάγουν ψάρια από τη γειτονική χώρα και στη συνέχεια μέσω ελληνικών εταιρειών διανομής, αφού τα εκτελωνίσουν, τα διοχετεύουν στο εξωτερικό. Θα πρέπει ωστόσο να σημειωθεί ότι το 2023 η εμπορι?α τουρκικω?ν ψαριω?ν με?σω της Ελλα?δας σημει?ωσε πτω?ση 2% σε σχε?ση με το 2022. Πιο συγκεκριμένα, το 2023 ειση?χθησαν 12.331 το?νοι νωπω?ν ψαριω?ν - 8.754 το?νοι τσιπου?ρας και 4.477 το?νοι λαβρακιου? - ο?που εκτελωνι?στηκαν στην Ελλα?δα και στην συνε?χεια σχεδο?ν στο συ?νολο τους επαναπροωθη?θηκαν ως τουρκικά ψάρια κυρι?ως σε α?λλες χω?ρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. 

Σε εκκρεμότητα η χωροθέτηση των περιοχών ανάπτυξης υδατοκαλλιεργειών

Σοβαρή εκκρεμότητα για τον κλάδο αποτελεί η χωροθέτηση των Περιοχών Οργανωμένης Ανάπτυξης Υδατοκαλλιεργειών (ΠΟΑΥ) καθώς αυτή τη στιγμή έχουν ολοκληρωθεί μόλις 6 από τις 23 που προβλέπονται συνολικά για τον κλάδο των ιχθυοκαλλιεργειών. Η προθεσμία για τη χωροθέτηση λήγει τον προσεχή Νοέμβριο, ενώ σύμφωνα με τον κύριο Πελεκανάκη αυτή τη στιγμή τα συναρμόδια υπουργεία έχουν δείξει ελλιπή πολιτική βούληση ως προς την ολοκλήρωση της σχετικής διαδικασίας. Επισημαίνει ότι αφενός το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης αναφέρει ότι στοχεύει σε ανάπτυξη των ιχθυοκαλλιεργειών σε ποσοστό έως και 5%, αφετέρου το υπουργείο Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής δεν ολοκληρώνει τη διαδικασία χωροθέτησης για την ολοκλήρωση του Εθνικού Στρατηγικού Σχεδίου Ανάπτυξης των υδατοκαλλιεργειών. Ταυτόχρονα σημειώνεται ότι δεν υφίσταται σαφής προγραμματισμός για το τι μέλλει γενέσθαι. 

Η επίδραση της Avramar
Σε ό,τι αφορά την παραγωγή της περασμένης χρονιάς επηρεάστηκε σημαντικά από την κατάρρευση της Avramar, η οποία προκειμένου να μπορέσει να αντεπεξέλθει στις δυσχερείς συνθήκες που αντιμετωπίζει μείωσε την παραγωγή ψαριών, γεγονός που είχε επίδραση τόσο στον όγκο παραγωγής όσο και στην αξία παραγωγής του κλάδου στην Ελλάδα. Πιο συγκεκριμένα, καταγράφηκε μείωση του όγκου παραγωγής μεσογειακών ειδών ψαριών κατά 4,2% στους 131.300 τόνους, ενώ ταυτόχρονα μειώθηκε και η αξία πωλήσεων επίσης κατά 4,2% με αξία 787 εκατ. ευρώ. Η τσιπούρα και το λαβράκι αποτελούν το 92% της παραγωγής, ενώ το υπόλοιπο αποτελείται από μεσογειακά είδη όπως ο κρανιός και το βραχύπτερο φαγκρί. 

Το 2024 εκτιμα?ται ο?τι η παραγωγη? σε τσιπούρα και λαβράκι θα παρουσια?σει περαιτέρω πτω?ση 5% και θα κυμανθει? 115.000 το?νους από 121.300 τόνους το 2023, γεγονο?ς που σύμφωνα με την ΕΛΟΠΥ οφει?λεται στην μειωμε?νη παραγωγη? γο?νου τσιπου?ρας. Σημειώνεται ότι σημαντική είναι η επίδραση που έχει η Avramar συνολικά για τον κλάδο, η οποία το τελευταίο διάστημα αντιμετωπίζει σημαντικά προβλήματα βιωσιμότητας και βρίσκεται σε διαδικασία εξυγίανσης και εύρεσης επενδυτή. Αντίστοιχα, αναμένεται να μειωθεί και η παραγωγή των λοιπών ειδών μεσογειακής ιχθυοκαλλιέργειας – κρανιός, φαγκρί – κατά περίπου 25%, φτάνοντας το 2024 τους 7.500 τόνους από 10.000 τόνους το 2023. 

Την περσινή χρονιά η παραγωγη? τσιπου?ρας και λαβρακιου? στην Ελλα?δα μειω?θηκε κατα? 4%, ακολουθω?ντας την ι?δια τα?ση που κατε?γραψε ο κλα?δος σε ευρωπαι?κο? επι?πεδο (-3,2%). 

Σε ό,τι αφορά τις εξαγωγές κατά το εννεάμηνο του 2023 οι εξαγωγε?ς κατε?γραφαν πτω?ση που κυμα?νθηκε απο? 14% ε?ως και 24% μηνιαι?ως δημιουργω?ντας ισχυρε?ς πιε?σεις στην ρευστο?τητα των εταιρειω?ν. Η ο?ποια προσπα?θεια προσαρμογη?ς των τιμω?ν ει?χε ως συνε?πεια ει?τε την απω?λεια ο?γκου πωλη?σεων και εσο?δων ει?τε την πω?ληση σχεδο?ν σε τιμε?ς κο?στους. Η ζη?τηση α?ρχισε να ανακα?μπτει μο?λις το τελευται?ο τρι?μηνο του ε?τους και οι επιχειρη?σεις του κλα?δου κατα?φεραν να εφοδια?σουν τις αγορε?ς ανατρε?ποντας εν με?ρει την αρνητικη? πορει?α του ε?τους. Συνολικα? το 2023 οι εξαγωγε?ς παρουσι?ασαν πτω?ση 3,7% φτα?νοντας τους 100.361 το?νους. Οι κυριο?τερες αγορε?ς ωστο?σο ει?ναι στην EE ο?που διαθέτει τα ψάρια της η Ελλάδα, είναι η Ιταλι?α, η Ισπανι?α και η Γαλλι?α που απορροφου?ν πα?νω απο? τη μιση? ελληνικη? παραγωγη?. Σε αυτε?ς τις 3 χω?ρες πωλη?θηκε το 2023 το 61% της ελληνικη?ς παραγωγη?ς η? το 73% των εξαγωγω?ν. 

Η επίδραση του πληθωρισμού στην κατανάλωση και τις τιμές
Σύμφωνα με την ετήσια έκθεση της ΕΛΟΠΥ για τις υδατοκαλλιέργειες στην Ελλάδα, το 2023 η?ταν μια εξαιρετικα? δυ?σκολη χρονια? που ε?θεσε σε δοκιμασι?α την αναπτυξιακη? προοπτικη? του κλα?δου καθω?ς για δεύτερη συνεχο?μενη χρονια? μετα? την ρωσικη? επι?θεση στην Ουκρανι?α το 2022, οι επιχειρη?σεις υδατοκαλλιε?ργειας βρε?θηκαν εγκλωβισμε?νες σε ε?να πιεστικο? περιβα?λλον υψηλου? κο?στους παραγωγη?ς, χαμηλω?ν τιμω?ν και περιορισμε?νης προ?σβασης σε κεφα?λαια κι?νησης. Η πι?εση εντα?θηκε περαιτε?ρω απο? τις κλιμακου?μενες πληθωριστικε?ς πιε?σεις που παρατηρη?θηκαν στα τρο?φιμα το?σο στις ευρωπαι?κε?ς αγορε?ς ο?σο και στις ΗΠΑ, οι οποι?ες ει?χαν σημαντικο? αντι?κτυπο στις τιμε?ς των ψαριω?ν. Ο πληθωρισμο?ς οδη?γησε σε σημαντικη? μει?ωση της δαπα?νης των νοικοκυριω?ν σε αλιευ?ματα καθω?ς οι καταναλωτε?ς υποκατε?στησαν τα ψα?ρια με κρε?ας και πουλερικα?. Αυτο? ει?χε αρνητικο? αντι?κτυπο στα οικονομικα? αποτελε?σματα των περισσο?τερων εμπο?ρων και παραγωγω?ν στην ΕΕ για το 2023 διο?τι σε αρκετε?ς περιπτω?σεις τα θαλασσινα? πωλη?θηκαν κα?τω απο? την τιμη? κο?στους η? με ελα?χιστα περιθω?ρια κε?ρδους. 

Πηγή: forbesgreece.gr