ΡΟΗ ΕΙΔΗΣΕΩΝ

Ούτε μεγάλες, ούτε μικρές μεταρρυθμίσεις - Άρθρο του Κώστα Καλίτση

Κατά κάποιο τρόπο, ο πληθωρισμός κάνει τα «μαγικά» του: (α) Αυξάνει το ονομαστικό ακαθάριστο εγχώριο προϊόν κι έτσι βελτιώνει τη σχέση χρέους/ΑΕΠ, (β) αφού το πολύ μεγάλο μέρος του χρέους μας είναι σε σταθερά επιτόκια, ο πληθωρισμός ροκανίζει το πραγματικό κόστος εξυπηρέτησής του –έτσι γλιτώνουμε περίπου 15 δισ. ευρώ φέτος, και (γ) προσαυξάνει τα δημόσια έσοδα κυρίως μέσω της έμμεσης φορολογίας, γιατί οι υψηλοί συντελεστές ΦΠΑ λογίζονται σε πλωρισμένες τιμές αγαθών και υπηρεσιών. Έτσι, δεν θα ήταν δύσκολο, αντί πρωτογενές δημοσιονομικό έλλειμμα, να πετυχαίναμε φέτος πρωτογενές πλεόνασμα -ενώ, τελικά, ίσως πλησιάσουμε το μηδενισμό του ελλείμματος.

Το 2023 τα πράγματα θα είναι δυσκολότερα. Από μεγέθυνση της τάξης του 6% φέτος, το ΑΕΠ θα αυξηθεί 1,8% (ΔΝΤ) ή 1,6% (ΙΟΒΕ) το 2023, ποσοστά που -εκτιμά το ΙΟΒΕ- ίσως μηδενιστούν αν επιδεινωθεί το διεθνές περιβάλλον (πόλεμος στην Ουκρανία, επιτόκια, ποσοτικό σφίξιμο αντί ποσοτικής χαλάρωσης, ύφεση στην Ευρωζώνη) και, κυρίως, αν η Ελλάδα υστερήσει στις επενδύσεις. Γιατί, μέχρι τώρα, ατμομηχανή της μεγέθυνσης ήταν η κατανάλωση: Όπως μας λέει η ΕΛΣΤΑΤ, οι τζίροι της λιανικής το β’ τρίμηνο φέτος ήταν αυξημένοι 39,3% από πέρσι και 35% από το τρίμηνο του 2019. Ήτοι, τα κρατικά λεφτά ήταν η κινητήρια δύναμη στην αγορά -όπως, άλλωστε, και στις τράπεζες, ως καταθέσεις.   

Γενικά, η μεγέθυνση του ΑΕΠ την τελευταία διετία δεν έγινε ως αποτέλεσμα μεγάλων μεταρρυθμίσεων (το σχέδιο Πισσαρίδη - Βέττα μπήκε στο χρονοντούλαπο της ιστορίας) ούτε εξαιτίας μιας επενδυτικής έκρηξης -παρότι βελτιώθηκε αισθητά το επιχειρηματικό κλίμα. Έγινε με μέγα χορηγό το κράτος -ακριβέστερα, τον Έλληνα φορολογούμενο. Αυτό λένε οι αριθμοί: Από τα 165 δισ. το 2020, το ΑΕΠ αυξήθηκε στα 183 δισ. ευρώ πέρσι και προβλέπεται να φτάσει περίπου στα 200 δισ. φέτος. Για να αυξηθεί από τα 165 στα 200 δισ. ευρώ (45 δισ. ευρώ) διανεμήθηκαν τα δύο τελευταία χρόνια πάνω από 56 δισ. ευρώ με τη μορφή παροχών κι επιδομάτων. Και το 2023, η αύξηση του ΑΕΠ κατά 1,6-1,8% ή  3,5 δισ. ευρώ, εμπεριέχει διανομή κρατικών ενισχύσεων άνω των 6 δισ. μέσα στο έτος.

Έχουμε, λοιπόν, ένα ΑΕΠ μεγαλύτερο μεν (περίπου στα προ 10ετίας επίπεδα), που όμως  μεγεθύνεται με μεγάλο κόστος, αναπαράγοντας όλες τις παραδοσιακές διαρθρωτικές αδυναμίες του (που αποτυπώνονται στο εξωτερικό ισοζύγιο) και με επιδείνωση της ποιότητάς του -αφού τα κρατικά λεφτά δεν είναι, στα αλήθεια, νέος πλούτος. Πρώτον, αυτό δεν το λες, δα, επιτυχία. Δεύτερον, η κατανάλωση εξαντλεί τη δυναμική της, όπως δείχνει ο πρόδρομος δείκτης των τζίρων στα είδη πρώτης ανάγκης -μειώνονται. Τρίτον, πολλές επιχειρήσεις πατάνε φρένο, σε πολλές τα προ φόρων και τόκων κέρδη είναι στο μισό της περασμένης χρονιάς ή παρακάτω, επενδυτικά σχέδια παγώνουν μέχρι να φανεί που πάνε τα πράγματα, οι τράπεζες ανησυχούν για μια νέα γενιά κόκκινων δανείων. Και τέταρτον, καλλιεργείται κλίμα εφησυχασμού, ότι υπάρχουν λεφτά, ότι έχει το κράτος.

Ποιο είναι το ελάχιστο, λοιπόν, που θα περίμενε κανείς; Ότι, σε τόσο δύσκολες όσο οι σημερινές συνθήκες, μια συνετή δημοσιονομική διαχείριση θα φρόντιζε την υγεία των δημοσίων εσόδων.

Αντί να φορτώνει τα συνήθη υποζύγια, θα μεταρρύθμιζε το φορολογικό σύστημα για να γίνει λιγότερο εχθρικό στη μισθωτή εργασία, τον φορολογικό μηχανισμό για να γίνει πιο σύγχρονος και αποτελεσματικός και, τέλος, θα κήρυττε τον πόλεμο στη φοροδιαφυγή: Η Ελλάδα έχει τον 3ο υψηλότερο συντελεστή ΦΠΑ στην Ευρώπη αλλά είναι 15η με κριτήρια τα έσοδα ΦΠΑ/ ΑΕΠ. Είναι η 2η χώρα στην απώλεια εσόδων, τα ανείσπραχτα έσοδα ΦΠΑ φτάνουν περίπου τα 5,4 δισ. ευρώ ετησίως. Είναι στις τελευταίες θέσεις της Ευρώπης με κριτήριο τις ηλεκτρονικές πληρωμές ως ποσοστό της ιδιωτικής κατανάλωσης και πολύ κάτω από το μέσο ευρωπαϊκό όρο στη χρήση του πλαστικού χρήματος. Η αντιμετώπιση αυτών των δεινών, όμως, δεν είναι στις προτεραιότητες (ούτε αυτής) της κυβέρνησης. Δεν ήταν πριν. Πολύ περισσότερο δεν είναι τώρα -δεν χαλά καρδιές πριν από εκλογές.

*Από την "Καθημερινή της Κυριακής"

Διαβάστε επίσης

Φυσικό αέριο: Υποχώρησε 33% μέσα σε ένα μήνα – Προς μείωση τα τιμολόγια ηλεκτρικής ενέργειας τον ΝοέμβριοΟικονομία

Μεγάλη  υποχώρηση  καταγράφεται στην  τιμή  του  φυσικού αερίου  παρασύροντας και την τιμή χονδρικής του  ηλεκτρικού ρεύματος . Η  πτώση  αναμένεται να αποτυπωθεί τόσο στα  τιμολόγ...

Κομισιόν: Καταθέτει συμβιβαστική πρόταση για πλαφόν στο φυσικό αέριοΟικονομία

Την πρότασή της για τη μείωση των τιμών του φυσικού αερίου, αλλά και την αντιμετώπιση της πρωτοφανούς ακρίβειας παρουσιάζει σήμερα η Κομισιόν. Οι τελικές αποφάσεις αναμένεται να λη...

ΕΛΣΤΑΤ : Ανάπτυξη 8,4% καταγράφηκε πέρυσι στην ελληνική οικονομία, σύμφωνα με αναθεωρημένη εκτίμησηΟικονομία

Ανάπτυξη 8,4% καταγράφηκε πέρυσι στην ελληνική οικονομία, με την ΕΛΣΤΑΤ να βελτιώνει έστω και οριακά την πρώτη εκτίμησή της του Μαρτίου για αύξηση του ΑΕΠ κατά 8,3%. Σύμφωνα με τα ...

Αλλαγές στα κριτήρια στο επίδομα θέρμανσης – Νέοι και παλιοί δικαιούχοιΟικονομία

Σύμφωνα με πληροφορίες από αρμόδιες πηγές, το υπουργείο Οικονομικών επιδιώκει με το “πλέγμα” των κριτηρίων να απλώσει ένα πιο ευρύ δίκτυ προστασίας στους πολίτες αλλά και να ενισχύ...

Bελτιώνονται τα κριτήρια για το επίδομα θέρμανσης – Πλεονασματικός και τον Σεπτέμβριο ο ΠροϋπολογισμόςΟικονομία

Πρωτογενές πλεόνασμα για δεύτερο συνεχόμενο μήνα, εμφάνισε ο κρατικός προϋπολογισμός τον Σεπτέμβριο, εικόνα ωστόσο η οποία είναι προσωρινή καθώς στο σύνολο του έτους θα «κλείσει» μ...

Εκτέλεση Προϋπολογισμού: Πάνω από τον στόχο κατά 4,9 δισ. ευρώ τα φορολογικά έσοδα στο εννεάμηνοΟικονομία

Αυξημένα κατά 13,7% ή 4,902 δισ. έναντι του στόχου εμφανίζονται τα έσοδα από φόρους το εννεάμηνο του 2022 (Ιανουάριος - Σεπτέμβριος) σύμφωνα με τα στοιχεία ανακοίνωσε το υπουργείο ...

Την Τρίτη οι προτάσεις της Κομισιόν για την ενέργεια – Τι προβλέπουνΟικονομία

Αύριο Τρίτη (18/10) η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αναμένεται να παρουσιάσει τη νομοθετική της πρόταση για την ενέργεια. Σύμφωνα με σημεία του προσχεδίου τα οποία η ΕΡΤ έχει στη διάθεσή της,...