Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ ανέτρεψε αιφνιδιαστικά μέρος της νέας δασμολογικής πολιτικής του, λίγες ώρες μετά την επίσημη εφαρμογή της. Η απόφαση, η οποία δημοσιοποιήθηκε μέσω ανάρτησης στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, αιφνιδίασε ακόμη και ανώτερους αξιωματούχους της κυβέρνησης.
Σύμφωνα με δημοσίευμα της Wall Street Journal, ο υπουργός Οικονομικών Σκοτ Μπέσεντ έπαιξε καθοριστικό ρόλο στο να πείσει τον Τραμπ να αναθεωρήσει την προσέγγισή του, τονίζοντας την αναταραχή στις αγορές, τους οικονομικούς κινδύνους και τις δυνατότητες για στρατηγικές εμπορικές διαπραγματεύσεις.
Η απόφαση να παγώσει ορισμένους δασμούς για 90 ημέρες ήρθε μετά από μια εβδομάδα αστάθειας της αγοράς, αυξανόμενων ανησυχιών από στελέχη επιχειρήσεων και προειδοποιήσεων από οικονομικούς αναλυτές για τις πιθανές συνέπειες της επιθετικής εμπορικής πολιτικής. Οι αρχικές αυξήσεις των δασμών, οι οποίες στόχευαν σε πολλές χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Κίνας, είχαν προκαλέσει απότομη πτώση των μετοχών και των ομολόγων, με τους ηγέτες των επιχειρήσεων να προειδοποιούν για σοβαρές οικονομικές επιπτώσεις.
Η κυβέρνηση αρχικά χαρακτήρισε τους δασμούς ως απαραίτητο βήμα για την εξασφάλιση ευνοϊκών εμπορικών συμφωνιών, αλλά η απότομη πτώση στις αγορές μετοχών και ομολόγων μπορεί να ανάγκασε τον Λευκό Οίκο να αναθεωρήσει.
Ο διευθύνων σύμβουλος της JPMorgan Chase Τζέιμς Ντάιμον και άλλα κορυφαία στελέχη εξέφρασαν ανησυχίες ότι ο κλιμακούμενος εμπορικός πόλεμος θα μπορούσε να οδηγήσει τις ΗΠΑ σε ύφεση. Ο Τραμπ φέρεται να παρακολουθεί στενά την κάλυψη των μέσων ενημέρωσης και τις αντιδράσεις της αγοράς στις πολιτικές του. Λίγες ώρες αφότου τέθηκαν σε ισχύ οι δασμοί, ο πρόεδρος των ΗΠΑ αποφάσισε να προσαρμόσει την προσέγγισή του.
Τι προηγήθηκε
Σύμφωνα με δημοσίευμα της Wall Street Journal, ιδού τι συνέβη τις ημέρες που προηγήθηκαν της προθεσμίας για την επιβολή δασμών και της απόφασης του Τραμπ να αναστείλει την εφαρμογή τους:
Ο υπουργός Οικονομικών Σκοτ Μπέσεντ, ο οποίος είχε κατακλυστεί με τηλεφωνήματα από ανήσυχους επενδυτές κατά τη διάρκεια του Σαββατοκύριακου, πέταξε στη Φλόριντα για μια ιδιωτική συνάντηση με τον Τραμπ. Ο υπουργός Οικονομικών έπεισε τον πρόεδρο Τραμπ ότι η παύση των δασμών δεν θα αποτελούσε ένδειξη αδυναμίας, αλλά μάλλον μια υπολογισμένη κίνηση για να φέρει τους εμπορικούς εταίρους στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων. Ο Τραμπ συμφώνησε, και επιστρέφοντας στην Ουάσινγκτον με το Air Force One, εξουσιοδότησε τον Μπέσεντ να ανακοινώσει δημοσίως την πρόθεση της κυβέρνησης να αναζητήσει νέες εμπορικές συμφωνίες.
Η επίσημη ανακοίνωση, ωστόσο, αποτέλεσε έκπληξη ακόμη και για ορισμένους από τους στενότερους συμβούλους του Τραμπ. Ο εμπορικός αντιπρόσωπος των ΗΠΑ Τζέιμισον Γκριρ, ο οποίος κατέθετε εκείνη την περίοδο ενώπιον του Κογκρέσου, έμαθε για την απόφαση μόνο αφού το ανέφεραν οι νομοθέτες. Η προσωπάρχης του Λευκού Οίκου Σούζι Γουάιλς δεχόταν τηλεφωνήματα από επιχειρηματίες που προέτρεπαν την κυβέρνηση να επανεξετάσει την επιθετική δασμολογική της στάση.
Στο εσωτερικό του Λευκού Οίκου οι απόψεις διχάστηκαν. Ενώ ορισμένοι είδαν την κίνηση ως στρατηγική ευελιξία, άλλοι τη θεώρησαν ως παραδοχή λανθασμένου υπολογισμού.
Νωρίτερα, δημοσίευμα της Washington Post ανέφερε ότι ο στενός σύμβουλος του Τραμπ και δισεκατομμυριούχος της τεχνολογίας Έλον Μασκ είχε επίσης παροτρύνει τον πρόεδρο να αντιστρέψει τους δασμούς του. Ωστόσο, τα αιτήματα αυτά δεν είχαν αποτέλεσμα. Η επιχείρηση EV Tesla του Μασκ έχει αντιμετωπίσει μεγάλες αντιδράσεις από τότε που άρχισε να κάνει σαρωτικές περικοπές στη χρηματοδότηση των ομοσπονδιακών υπηρεσιών. Πολλά οχήματα της Tesla έχουν υποστεί βανδαλισμούς και οι πωλήσεις έχουν μειωθεί στις ξένες αγορές. Ο Μασκ, ο οποίος είναι επίσης ιδρυτής της SpaceX και ιδιοκτήτης της X, είδε την προσωπική του περιουσία να πέφτει κάτω από τα 300 δισεκατομμύρια δολάρια.
Αυτό το επεισόδιο αντικατοπτρίζει την προηγούμενη προσέγγιση του Τραμπ στη χάραξη πολιτικής, η οποία περιλαμβάνει τη λήψη μιας τολμηρής αρχικής θέσης, τη μέτρηση των αντιδράσεων και, στη συνέχεια, την προσαρμογή ανάλογα με τις ανάγκες. Η κυβέρνηση στο παρελθόν ανακάλεσε αυστηρότερα πρότυπα ενεργειακής απόδοσης και αντέστρεψε αρκετά ρυθμιστικά μέτρα αφού αντιμετώπισε αντιδράσεις από το κοινό και τις επιχειρήσεις.
Απευθυνόμενος στα μέσα ενημέρωσης μετά την ανακοίνωση, ο Τραμπ εξήγησε ότι η κίνηση αυτή έγινε από την ανησυχία των επενδυτών και του κοινού. “Σκέφτηκα ότι ο κόσμος ξέφυγε της λογικής. Είχαν αρχίσει να φωνάζουν,να φοβούνται λίγο“, δήλωσε.
Ανάκαμψη των αγορών
Οι αγορές ανέκαμψαν γρήγορα μετά την ανακοίνωση του Τραμπ, αντανακλώντας την ανακούφιση των επενδυτών. Ο πρόεδρος, εν τω μεταξύ, διαμόρφωσε την ανατροπή ως μέρος μιας ευρύτερης διαπραγματευτικής στρατηγικής.
«Δεν θέλουμε να πλήξουμε χώρες που δεν χρειάζεται να πληγωθούν και όλες θέλουν να διαπραγματευτούν», δήλωσε στους δημοσιογράφους. Οι υποστηρικτές του Τραμπ υπερασπίστηκαν την κίνηση, υποστηρίζοντας ότι η αντισυμβατική του προσέγγιση – ξεκινώντας με ακραία μέτρα και προσαρμόζοντάς τα στη συνέχεια – είναι χαρακτηριστικό του ηγετικού του στυλ.
Παρά την παύση, οι δασμοί στην Κίνα αυξήθηκαν στο 125%, σηματοδοτώντας ότι ο Τραμπ παραμένει αποφασισμένος να ασκήσει πίεση στο Πεκίνο. Αξιωματούχοι της κυβέρνησης υποστήριξαν ότι η στρατηγική των δασμών είχε σχεδιαστεί για την ενίσχυση των οικονομικών συμφερόντων και των συμφερόντων εθνικής ασφάλειας των ΗΠΑ. Ωστόσο, οι επικριτές, συμπεριλαμβανομένων ορισμένων Ρεπουμπλικανών βουλευτών, χαρακτήρισαν τη διαδικασία χαοτική και επιζήμια για την εμπιστοσύνη των επιχειρήσεων.
Η Κίνα ανταπαντά επιβάλλοντας από σήμερα δασμούς 84% σε αμερικανικά προϊόντα. Οι επιπρόσθετοι τελωνειακοί δασμοί τέθηκαν σήμερα σε ισχύ, νέο επεισόδιο του εμπορικού πολέμου τον οποίο κήρυξε η Ουάσιγκτον και τροφοδοτεί ολοένα πιο έντονες ανησυχίες για παγκόσμια οικονομική ύφεση. Οι νέοι επιπρόσθετοι δασμοί εφαρμόζονται σε όλα τα προϊόντα των ΗΠΑ που εισάγονται στην κινεζική αγορά.
Πηγή: Wall Street Journal, Washington Post, Business Standard
