«Οι όροι του προέδρου Βλαντιμίρ Πούτιν για τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία περιλαμβάνουν απαίτηση από τους δυτικούς ηγέτες να δεσμευτούν εγγράφως ότι θα σταματήσουν τη διεύρυνση του ΝΑΤΟ προς τα ανατολικά και θα άρουν ένα κομμάτι των κυρώσεων στη Ρωσία, σύμφωνα με τρεις ρωσικές πηγές με γνώση των διαπραγματεύσεων» αναφέρει το Reuters.
Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ έχει επανειλημμένα δηλώσει ότι θέλει να τερματίσει την πιο θανατηφόρα ευρωπαϊκή σύγκρουση από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο και έχει δείξει αυξανόμενη απογοήτευση με τον Πούτιν τις τελευταίες ημέρες, προειδοποιώντας την Τρίτη ότι ο Ρώσος ηγέτης “έπαιζε με τη φωτιά” αρνούμενος να συμμετάσχει σε συνομιλίες κατάπαυσης του πυρός με το Κίεβο καθώς οι δυνάμεις του είχαν κέρδη στο πεδίο της μάχης.
Αφού μίλησε με τον Τραμπ για περισσότερες από δύο ώρες την περασμένη εβδομάδα, ο Πούτιν είπε ότι συμφώνησε να συνεργαστεί με την Ουκρανία για ένα μνημόνιο που θα καθόριζε τα περιγράμματα μιας ειρηνευτικής συμφωνίας, συμπεριλαμβανομένου του χρόνου κατάπαυσης του πυρός.
Η Ρωσία λέει ότι αυτή τη στιγμή ετοιμάζει το μνημόνιο και δεν μπορεί να εκτιμήσει πόσο χρόνο θα διαρκέσει. Το Κίεβο και οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις έχουν κατηγορήσει τη Μόσχα ότι σταματά τις συνομιλίες ενώ τα στρατεύματά της προχωρούν στην ανατολική Ουκρανία.
«Ο Πούτιν είναι έτοιμος να κάνει ειρήνη, αλλά όχι με οποιοδήποτε τίμημα», δήλωσε μια ανώτερη ρωσική πηγή με γνώση της σκέψης του ανώτατου επιπέδου του Κρεμλίνου, η οποία μίλησε υπό τον όρο της ανωνυμίας. Οι τρεις ρωσικές πηγές δήλωσαν ότι ο Πούτιν θέλει μια «γραπτή» δέσμευση από τις μεγάλες δυτικές δυνάμεις να μην διευρύνουν τη συμμαχία του ΝΑΤΟ υπό την ηγεσία των ΗΠΑ προς τα ανατολικά και τον επίσημο αποκλεισμό της ένταξης της Ουκρανία, της Γεωργίας, της Μολδαβίας και άλλων πρώην σοβιετικών δημοκρατιών.
Η Ρωσία θέλει επίσης η Ουκρανία να είναι ουδέτερη, να αρθούν ορισμένες δυτικές κυρώσεις, μια επίλυση του ζητήματος των παγωμένων ρωσικών κρατικών περιουσιακών στοιχείων στη Δύση και προστασία για τους Ρωσόφωνους στην Ουκρανία, ανέφεραν οι τρεις πηγές.
Η πρώτη πηγή είπε ότι, εάν ο Πούτιν συνειδητοποιήσει ότι δεν είναι σε θέση να καταλήξει σε ειρηνευτική συμφωνία με τους δικούς του όρους, θα επιδιώξει να δείξει στους Ουκρανούς και τους Ευρωπαίους με στρατιωτικές νίκες ότι «η ειρήνη αύριο θα είναι ακόμη πιο οδυνηρή».
Το Κρεμλίνο δεν απάντησε σε αίτημα για σχόλιο σχετικά με το ρεπορτάζ του Reuters. Ο Πούτιν και οι Ρώσοι αξιωματούχοι έχουν επανειλημμένα δηλώσει ότι οποιαδήποτε ειρηνευτική συμφωνία πρέπει να αντιμετωπίζει τα «πρωταρχικά αίτια» της σύγκρουσης, το θέμα της διεύρυνσης του ΝΑΤΟ και τη δυτική υποστήριξη στην Ουκρανία.
Το Κίεβο έχει επανειλημμένα πει ότι η Ρωσία δεν πρέπει να έχει δικαίωμα βέτο στις φιλοδοξίες της να ενταχθεί στη συμμαχία του ΝΑΤΟ. Η Ουκρανία λέει ότι χρειάζεται η Δύση να της δώσει μια ισχυρή εγγύηση ασφάλειας για να αποτρέψει οποιαδήποτε μελλοντική ρωσική επίθεση.
Η κυβέρνηση του Ζελένσκι δεν απάντησε σε αίτημα για σχόλιο.
Το ΝΑΤΟ έχει επίσης στο παρελθόν πει ότι δεν θα αλλάξει την πολιτική του για «ανοιχτές πόρτες» μόνο και μόνο επειδή το απαιτεί η Μόσχα. Ένας εκπρόσωπος της 32μελούς συμμαχίας δεν απάντησε στις ερωτήσεις του Reuters.
Η Ρωσία ελέγχει επί του παρόντος λίγο λιγότερο από το ένα πέμπτο της χώρας. Αν και η ρωσική πρόοδος στο μέτωπο έχει επιταχυνθεί τον τελευταίο χρόνο, ο πόλεμος κοστίζει ακριβά τόσο στη Ρωσία όσο και στην Ουκρανία όσον αφορά τα θύματα και τις στρατιωτικές δαπάνες.
Το Reuters ανέφερε τον Ιανουάριο ότι ο Πούτιν ανησυχούσε όλο και περισσότερο από τις οικονομικές στρεβλώσεις στην οικονομία της Ρωσίας εν καιρώ πολέμου, εν μέσω ελλείψεων εργατικού δυναμικού και υψηλών επιτοκίων που επιβλήθηκαν για τον περιορισμό του πληθωρισμού. Η τιμή του πετρελαίου, το θεμέλιο της οικονομίας της Ρωσίας, μειώνεται σταθερά φέτος.
Ο Τραμπ, ο οποίος υπερηφανεύεται ότι έχει φιλικές σχέσεις με τον Πούτιν και έχει εκφράσει την πεποίθησή του ότι ο Ρώσος ηγέτης θέλει ειρήνη, έχει προειδοποιήσει ότι η Ουάσιγκτον θα μπορούσε να επιβάλει περαιτέρω κυρώσεις εάν η Μόσχα καθυστερήσει τις προσπάθειες εξεύρεσης λύσης. Ο Τραμπ υποστήριξε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης την Κυριακή ότι ο Πούτιν είχε «τρελάθηκε τελείως» εξαπολύοντας μια μαζική αεροπορική επίθεση στην Ουκρανία την περασμένη εβδομάδα.
Η πρώτη πηγή είπε ότι εάν ο Πούτιν έβλεπε μια ευκαιρία τακτικής στο πεδίο της μάχης, θα πίεζε περαιτέρω στην Ουκρανία – και ότι το Κρεμλίνο πίστευε ότι η Ρωσία θα μπορούσε να πολεμήσει για χρόνια ανεξάρτητα από τις κυρώσεις και τις οικονομικές δυσκολίες που επιβάλλονταν από τη Δύση.
Μια δεύτερη πηγή είπε ότι ο Πούτιν ήταν πλέον λιγότερο διατεθειμένος να συμβιβαστεί στο έδαφος και εμμένει στη δημόσια θέση του ότι θέλει το σύνολο των τεσσάρων περιοχών στην ανατολική Ουκρανία που διεκδικεί η Ρωσία.
«Ο Πούτιν έχει σκληρύνει τη θέση του», είπε η δεύτερη πηγή για το ζήτημα του εδάφους.
ΔΙΕΥΡΥΝΣΗ ΝΑΤΟ
Καθώς ο Τραμπ και ο Πούτιν συζητούν δημόσια για τις προοπτικές για ειρήνη στην Ουκρανία, το Reuters δεν μπόρεσε να προσδιορίσει εάν η ένταση του πολέμου και η σκλήρυνση των θέσεων προαναγγέλλουν την αποφασιστικότητα για επίτευξη συμφωνίας ή την κατάρρευση των συνομιλιών.
Τον Ιούνιο του περασμένου έτους, ο Πούτιν έθεσε τους εναρκτήριους όρους του για άμεσο τέλος του πολέμου: Η Ουκρανία πρέπει να εγκαταλείψει τις φιλοδοξίες της στο ΝΑΤΟ και να αποσύρει όλα τα στρατεύματά της από το σύνολο της επικράτειας τεσσάρων ουκρανικών περιοχών που διεκδικούνται και ελέγχονται κυρίως από τη Ρωσία.
Εκτός από την Κριμαία, την οποία προσάρτησε το 2014, η Ρωσία ελέγχει επί του παρόντος σχεδόν όλο το Λουχάνσκ, περισσότερο από το 70% των περιοχών Ντόνετσκ, Ζαπορίζια και Χερσώνα. Καταλαμβάνει επίσης ένα κομμάτι των περιοχών Kharkiv και Sumy και απειλεί το Dnipropetrovsk.
Ο πρώην πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν, οι δυτικοευρωπαίοι ηγέτες και η Ουκρανία χαρακτήρισαν την εισβολή ως αρπαγή γης σε αυτοκρατορικό στυλ και έχουν ορκιστεί επανειλημμένα να νικήσουν τις ρωσικές δυνάμεις.
Ο Πούτιν θεωρεί τον πόλεμο ως ορόσημο στις σχέσεις της Μόσχας με τη Δύση, η οποία, όπως λέει, ταπείνωσε τη Ρωσία μετά την πτώση της Σοβιετικής Ένωσης το 1991, διευρύνοντας το ΝΑΤΟ και καταπατώντας αυτό που θεωρεί τη σφαίρα επιρροής της Μόσχας.
Στη σύνοδο κορυφής του Βουκουρεστίου το 2008, οι ηγέτες του ΝΑΤΟ συμφώνησαν ότι η Ουκρανία και η Γεωργία κάποια μέρα θα γίνουν μέλη. Η Ουκρανία το 2019 τροποποίησε το σύνταγμά της δεσμευόμενη στην πορεία της πλήρους ένταξης στο ΝΑΤΟ και την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Ο Τραμπ είπε ότι η προηγούμενη υποστήριξη των ΗΠΑ για την προσπάθεια ένταξης της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ ήταν η αιτία του πολέμου και έχει αφήσει να εννοηθεί ότι η Ουκρανία δεν θα γίνει μέλος. Το Υπουργείο Εξωτερικών των ΗΠΑ δεν απάντησε σε αίτημα για σχόλιο για αυτήν την ιστορία.
Ο Πούτιν, ο οποίος ανέβηκε στην κορυφαία θέση του Κρεμλίνου το 1999, έχει επανειλημμένα επανέλθει στο θέμα της διεύρυνσης του ΝΑΤΟ, συμπεριλαμβανομένων των πιο λεπτομερών παρατηρήσεών του σχετικά με μια πιθανή ειρήνη το 2024.
Το 2021, μόλις δύο μήνες πριν από τη ρωσική εισβολή, η Μόσχα πρότεινε ένα σχέδιο συμφωνίας για τα νέα μέλη που, σύμφωνα με το Άρθρο 6, θα δεσμεύει το ΝΑΤΟ να «απόσχει από οποιαδήποτε περαιτέρω διεύρυνση , συμπεριλαμβανομένης της προσχώρησης της Ουκρανίας καθώς και άλλων κρατών». Διπλωμάτες των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ δήλωσαν τότε ότι η Ρωσία δεν μπορούσε να έχει δικαίωμα βέτο στην επέκταση της συμμαχίας.
Η Ρωσία θέλει μια δέσμευση στο ΝΑΤΟ γραπτώς, επειδή ο Πούτιν πιστεύει ότι η Μόσχα παραπλανήθηκε από τις Ηνωμένες Πολιτείες μετά την πτώση του Τείχους του Βερολίνου το 1989, όταν ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Τζέιμς Μπέικερ διαβεβαίωσε τον Σοβιετικό ηγέτη Μιχαήλ Γκορμπατσόφ το 1990 ότι το ΝΑΤΟ δεν θα επεκταθεί προς τα ανατολικά, ανέφεραν δύο από τις πηγές.
Υπήρχε μια τέτοια προφορική υπόσχεση, είπε ο πρώην διευθυντής της Κεντρικής Υπηρεσίας Πληροφοριών William J. Burns στα απομνημονεύματά του, αλλά ποτέ δεν επισημοποιήθηκε – και έγινε σε μια εποχή που δεν είχε συμβεί η κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης.
Το ΝΑΤΟ, που ιδρύθηκε το 1949 για να παρέχει ασφάλεια κατά της Σοβιετικής Ένωσης, λέει ότι δεν αποτελεί πρόκληση για τη Ρωσία – αν και η αξιολόγηση του 2022 για την ειρήνη και την ασφάλεια στον ευρωατλαντικό χώρο προσδιόρισε τη Ρωσία ως την πιο «σημαντική και άμεση απειλή».
Η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία εκείνο το έτος ώθησε τη Φινλανδία να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ το 2023, ακολουθούμενη από τη Σουηδία το 2024.
Οι δυτικοευρωπαίοι ηγέτες έχουν πει επανειλημμένα ότι εάν η Ρωσία κερδίσει τον πόλεμο της Ουκρανίας, θα μπορούσε μια μέρα να επιτεθεί στο ίδιο το ΝΑΤΟ – ένα βήμα που θα πυροδοτούσε παγκόσμιο πόλεμο. Η Ρωσία απορρίπτει τέτοιους ισχυρισμούς ως αβάσιμους , αλλά έχει επίσης προειδοποιήσει ότι ο πόλεμος στην Ουκρανία θα μπορούσε να κλιμακωθεί σε μια ευρύτερη σύγκρουση.
