Μιχάλης Ψύλος • psilosm@naftemporiki.gr
«Η Ευρώπη πρέπει να επανεξοπλιστεί και να ξεπεράσει τη Ρωσία- σε οικονομική ισχύ, όγκο παραγωγής και ικανότητα καινοτομίας» : Το μήνυμα αυτό έστειλε ο Λιθουανός Επίτροπος Αμυνας της Κομισιόν, Αντριους Κουμπίλιους, μιλώντας στη γενική συνέλευση του Συνδέσμου Αεροδιαστημικών και Αμυντικών Βιομηχανιών της Ευρώπης (ASD), στο Λονδίνο.
«Η νίκη του1945 ήταν πάνω απ’ όλα μια νίκη της παραγωγικής δύναμης. Οι Σύμμαχοι κέρδισαν τον πόλεμο των εργοστασίων», είπε ο Κουμπίλιους, «κλίνοντας το μάτι προς τις ευρωπαϊκές εταιρείες όπλων: έφτασε η ώρα τους. «Για να σταματήσουμε τον Πούτιν, πρέπει να αυξήσουμε την παραγωγική μας ικανότητα και να επικεντρωθούμε περισσότερο στην καινοτομία», δήλωσε ο Λιθουανός Επίτροπος στους επικεφαλής των ευρωπαϊκών εταιρειών όπλων.
Το γεγονός ότι η έκκληση του Επιτρόπου προς τις αμυντικές βιομηχανίες έλαβε χώρα στο ιστορικό κέντρο του Λονδίνου, περιτριγυρισμένο από μνημεία για τα θύματα και των δύο παγκοσμίων πολέμων, προσδίδει στην «παράσταση» μια γλυκόπικρη ειρωνεία. Στην ομιλία του, ο Κουμπίλιους υπενθύμισε τις φρικαλεότητες του πολέμου, αλλά τις χρησιμοποίησε ως δικαιολογία για το μεγαλύτερο πρόγραμμα επανεξοπλισμού στην ιστορία της Ε.Ε..
Τα τρία στοιχεία του επανεξοπλισμού
Το κεντρικό στοιχείο για την Ευρωπαϊκή Αμυνα είναι το σχέδιο «Readiness 2030», με το οποίο η Ε.Ε. σκοπεύει να επενδύσει 800 δισεκατομμύρια ευρώ, μέχρι το τέλος της δεκαετίας. Το σχέδιο περιλαμβάνει τρεις κύριους τομείς, σύμφωνα με τον Κουμπίλιους:
Πρώτον, εκτεταμένη υποστήριξη προς την Ουκρανία. «Πρέπει να κάνουμε σημαντικά περισσότερα», τόνισε ο Κουμπίλιους. Η Ουκρανία είναι «η πρώτη μας γραμμή άμυνας, περιγράφοντας την κατάσταση στο μέτωπο της ως ιδιαίτερα δραματική: «Ένα άρμα μάχης επιβιώνει μόνο έξι λεπτά στην «Κοιλάδα του Θανάτου»».
Ενώ είναι «εντυπωσιακό» το γεγονός ότι τόσο οι ΗΠΑ όσο και η ΕΕ παρέχουν ετησίως, 20 δισεκατομμύρια ευρώ η καθεμία σε στρατιωτική βοήθεια στο Κίεβο, αυτό δεν είναι αρκετό: «Αυτό αντιστοιχεί μόνο στο 0,1% του συνολικού ΑΕΠ. Πρέπει να κάνουμε σημαντικά περισσότερα», τόνισε ο Λιθουανός Επίτροπος.
Δεύτερον, η Ευρώπη πρέπει να καλύψει τα υπάρχοντα κενά στις στρατιωτικές της ικανότητες – «όχι μόνο σε σχέση με τους πολέμους του σήμερα, αλλά και τους πολέμους του αύριο».
Ο πόλεμος του μέλλοντος θα είναι «ψηφιακός», «δικτυωμένος» και πάνω απ’ όλα «βιομηχανικός», δήλωσε ο Επίτροπος. Η ικανότητα διεξαγωγής μελλοντικών πολέμων εξαρτάται κρίσιμα από το πόσο γρήγορα θα σημειώσει η Ευρώπη τεχνολογική πρόοδο στην άμυνα. «Η Ευρώπη πρέπει να μάθει από την ρεαλιστική, τεχνολογικά βασισμένη προσέγγιση της ουκρανικής βιομηχανίας drones». Σύμφωνα με τον Κουμπίλιους, η Ουκρανία θα κατασκευάσει τέσσερα εκατομμύρια drones για την πρώτη γραμμή φέτος. Κάθε χώρα της Βαλτικής χρειάζεται περίπου τρία εκατομμύρια αμυντικά drones, ετησίως.
Τρίτον, η ευρωπαϊκή αμυντική βιομηχανία πρέπει να ενισχυθεί ολοκληρωμένα. Δεν πρόκειται απλώς για έναν ακόμη οικονομικό τομέα, αλλά για «τον πιο σημαντικό, στρατηγικά, πόρο μας».
Ο Κουμπίλιους προέτρεψε να χρησιμοποιηθούν γρήγορα τα παρεχόμενα κεφάλαια: «Δεν έχουμε χρόνο για χάσιμο», προειδοποίησε και πρόσθεσε:Ο Πούτιν δεν θα περιμένει μέχρι να είναι έτοιμη η Ευρώπη. Μια πιθανή ρωσική επίθεση σε έδαφος του ΝΑΤΟ θα μπορούσε να συμβεί ήδη από το 2030.
«Απογραφειοκρατικοποίηση» της άμυνας
Οι διαδικασίες έγκρισης για νέα εργοστάσια όπλων στην ΕΕ συχνά διαρκούν χρόνια, κάτι που δεν είναι πλέον αποδεκτό για τον Κουμπίλιους. «Η Κομισιόν θα παρουσιάσει τον Ιούνιο μια νομοθετική δέσμη για την απογραφειοκρατικοποίηση της αμυντικής βιομηχανίας», η οποία, μεταξύ άλλων, θα προβλέπει απλουστεύσεις στο περιβαλλοντικό και εργατικό δίκαιο.
Τα λόγια του Επιτρόπου Άμυνας της Ε.Ε. στο Λονδίνο ήταν σαφή: Η Ευρώπη πρέπει να ξεπεράσει σε στρατιωτικές δαπάνες τη Ρωσία. Μόνο που αυτό συμβαίνει ήδη: Η Ευρωπαϊκή Ένωση ξοδεύει ήδη περισσότερα από τη Ρωσία σε εξοπλισμούς. Το 2024, η Ευρώπη δαπάνησε συνολικά 730 δισεκατομμύρια σε αμυντικές δαπάνες, σε σύγκριση με «μόνο» 461,6 δις ,που δαπάνησε η Ρωσία.
Οι στρατιωτικές δαπάνες της Ε.Ε., από το 2021 έως το 2024, έχουν ήδη αυξηθεί κατά 30%.
Ήδη, οι ΗΠΑ και ο ΓΓ του ΝΑΤΟ, Μάρκ Ρούτε πιέζουν ασφυκτικά να αυξηθούν στο 5% του ΑΕΠ κάθε χώρας μέλους, οι αμυντικές δαπάνες .
Για την ιστορία, ουδέν κράτος μέλος του ΝΑΤΟ πληροί αυτό το ποσοστό, καθώς από τη σύνοδο κορυφής του 2014 στην Ουαλία, τα μέλη της Συμμαχίας είχαν αποφασίσει να αυξήσουν τις στρατιωτικές δαπάνες στο 2%. Με το ευρωπαϊκό σχέδιο επανεξοπλισμού, ύψους 800 δισ. ευρώ, η Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, δήλωσε ότι η Ευρώπη στο σύνολό της θα πρέπει να στοχεύει σε ετήσιες αμυντικές δαπάνες, ισοδύναμες με το 3,5% του ΑΕΠ.
Χαράς ευαγγέλια στην αμυντική βιομηχανία
Στην ευρωπαϊκή αμυντική βιομηχανία πάντως, αυτές οι εξελίξεις έχουν πυροδοτήσει μια απίστευτη ευφορία και μεγάλα κέρδη στις μετοχές. Στον δείκτη EuroStoxx , οι κολοσσοί της πολεμικής βιομηχανίας μονοπωλούν πρακτικά τις μεγαλύτερες αυξήσεις των μετοχών. Ο Ευρωπαϊκός Δείκτης Άμυνας έχει αυξηθεί κατά περίπου 16% τους τελευταίους δύο μήνες.
Η γερμανική Rheinmettal είδε τη μετοχή της να φτάνει σε νέο ιστορικό υψηλό, στα 1.800 ευρώ. Μια πρακτική που έχει πλέον γίνει καθημερινότητα . καθώς πολλοί αναλυτές πιστεύουν ότι η μετοχή ιστορία έχει ακόμη πολύ δρόμο μπροστά της, φθάνοντας και τα 2.200 ευρώ.
«Εκτός από την αύξηση των αμυντικών προϋπολογισμών και τη στροφή των προμηθειών προς Ευρωπαίους προμηθευτές, η ανάπτυξη υποστηρίζεται επίσης από τους στενούς δεσμούς της εταιρείας με το ΝΑΤΟ, την κοινοπραξία της με τη Leonardo και την προοπτική σημαντικών συμβάσεων με τις ΗΠΑ», τονίζουν παράγοντες της αγοράς. Η Rheinmetall ελπίζει επίσης να εξασφαλίσει συμβόλαια δισεκατομμυρίων δολαρίων από τον αμερικανικό στρατό.
Πηγή: Ναυτεμπορική
