Το Γενικό Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης εξέδωσε απόφαση σύμφωνα με την οποία η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν δικαιολογούσε επαρκώς την άρνησή της να δημοσιοποιήσει τα γραπτά μηνύματα που αντάλλαξαν η πρόεδρός της, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, και ο διευθύνων σύμβουλος της Pfizer, Άλμπερτ Μπουρλά, σχετικά με το τρίτο συμβόλαιο της ΕΕ για την προμήθεια εμβολίων κατά του Covid-19.
Η απόφαση αποτελεί σημαντικό πλήγμα για την πρόεδρο της Κομισιόν, καθώς το δικαστήριο έκρινε ότι τα μηνύματα αυτά αποτελούν επίσημα έγγραφα, υποχρεωτικά για αρχειοθέτηση και δημοσιοποίηση κατόπιν αιτήματος. Το συμβόλαιο, αξίας 35 δισεκατομμυρίων ευρώ για 1,8 δισεκατομμύρια δόσεις εμβολίων, φέρεται να συμφωνήθηκε υπό συνθήκες αδιαφάνειας, με την φον ντερ Λάιεν να αποφεύγει τη δημοσίευση των σχετικών μηνυμάτων, εγείροντας ερωτήματα για τη διαφάνεια στις διαπραγματεύσεις.
Το δικαστήριο, με έδρα το Λουξεμβούργο, έκρινε ότι η Επιτροπή παραβίασε τους κανονισμούς διαφάνειας, απορρίπτοντας αδικαιολόγητα το αίτημα δημοσιογράφου για πρόσβαση στα μηνύματα που αντήχθησαν μέσω WhatsApp. Η υπόθεση ξεκίνησε από καταγγελία της εφημερίδας The New York Times το 2023, μετά την άρνηση της Επιτροπής να αποκαλύψει τα μηνύματα του 2021, τα οποία συνδέονται με τη διαπραγμάτευση του γιγαντιαίου συμβολαίου. Η απόφαση του δικαστηρίου ενισχύει τις κατηγορίες για έλλειψη διαφάνειας και συγκεντρωτικό στυλ ηγεσίας από την φον ντερ Λάιεν, προκαλώντας έντονο πολιτικό αντίκτυπο.
Σύμφωνα με το σκεπτικό της απόφασης, η Επιτροπή απέτυχε να παράσχει εύλογη εξήγηση για την απόρριψη του αιτήματος πρόσβασης, ενώ δεν κατάφερε να αποδείξει ότι τα μηνύματα δεν περιείχαν σημαντικές πληροφορίες σχετικές με τις διαπραγματεύσεις. Το δικαστήριο τόνισε ότι ο κανονισμός της ΕΕ για την πρόσβαση σε έγγραφα απαιτεί από την Επιτροπή να παρέχει «αξιόπιστες εξηγήσεις» για την απουσία εγγράφων ή την άρνηση δημοσιοποίησής τους. Επιπλέον, η Επιτροπή δεν μπόρεσε να τεκμηριώσει το επιχείρημά της ότι τα μηνύματα δεν αρχειοθετήθηκαν, ένα επιχείρημα που η The New York Times κατέρριψε επιτυχώς.
Η απόφαση υποχρεώνει την Επιτροπή να επανεξετάσει τη στάση της, ενώ αφήνει ανοιχτό το ενδεχόμενο έφεσης στο ανώτατο δικαστήριο της ΕΕ. Η υπόθεση έχει ήδη πυροδοτήσει έντονες συζητήσεις για τη θεσμική διαφάνεια και τη λογοδοσία, με πιθανές πολιτικές συνέπειες για την φον ντερ Λάιεν, καθώς η αδιαφάνεια στη διαχείριση ενός συμβολαίου τέτοιου μεγέθους εγείρει σοβαρά ερωτήματα για τη δημοκρατική λειτουργία της Επιτροπής.
Με πληροφορίες από Le Soir, Euractiv
