Σε μια κίνηση που αλλάζει τα δεδομένα μετά από 40 χρόνια αιματηρής σύγκρουσης, το Εργατικό Κόμμα του Κουρδιστάν (PKK) ανακοίνωσε τη Δευτέρα την απόφασή του να διαλυθεί και να εγκαταλείψει οριστικά την ένοπλη δράση, ανοίγοντας τον δρόμο για μια νέα ειρηνευτική πρωτοβουλία με την Τουρκία. Η ανακοίνωση, που μεταδόθηκε μέσω του κουρδικού πρακτορείου Firat, σηματοδοτεί ένα ιστορικό βήμα με επιπτώσεις που ξεπερνούν τα σύνορα της Τουρκίας.
Σύμφωνα με τη δήλωση, το 12ο Συνέδριο του PKK, που πραγματοποιήθηκε την περασμένη εβδομάδα στο βόρειο Ιράκ, αποφάσισε τη «διάλυση της οργανωτικής δομής του κόμματος και τον τερματισμό του ένοπλου αγώνα». Η απόφαση φαίνεται να ανταποκρίνεται στο κάλεσμα του φυλακισμένου ηγέτη του PKK, Αμπντουλάχ Οτσαλάν, ο οποίος από το 1999 παραμένει κρατούμενος σε τουρκικές φυλακές και τον Φεβρουάριο ζήτησε από την οργάνωση να αφήσει τα όπλα.
Επιπτώσεις πέρα από την Τουρκία
Η απόφαση του PKK δεν αφορά μόνο την Τουρκία, αλλά αναμένεται να επηρεάσει τη γεωστρατηγική σκακιέρα της Μέσης Ανατολής, ιδιαίτερα στη Συρία, όπου κουρδικές ομάδες συνεργάζονται με τις ΗΠΑ. Η διάλυση του PKK μπορεί να αλλάξει τις ισορροπίες στις σχέσεις των κουρδικών δυνάμεων με διεθνείς συμμάχους, ενώ ανοίγει ερωτήματα για το μέλλον της περιοχής.
Η τελική διακήρυξη του συνεδρίου, όπως δημοσιεύτηκε από το Firat, υπογραμμίζει την ανάγκη για ειρήνη και συμφιλίωση. Ο Οτσαλάν, σε μήνυμα που διαβάστηκε από βουλευτές του φιλοκουρδικού κόμματος DEM, δήλωσε ότι το PKK «έχει ολοκληρώσει τον κύκλο του» και ότι η διάλυσή του είναι απαραίτητη, καθώς οι πολιτικές ελευθερίες των Κούρδων έχουν βελτιωθεί. Χαρακτήρισε το PKK «προϊόν του 20ού αιώνα», γεννημένο σε μια εποχή παγκοσμίων πολέμων, ψυχρού πολέμου και καταπίεσης των Κούρδων από το τουρκικό κράτος. Το μήνυμα προβλήθηκε σε μεγάλες οθόνες σε πόλεις της νοτιοανατολικής Τουρκίας, στέλνοντας ένα ισχυρό πολιτικό σήμα.
Χωρίς σχόλιο από την Άγκυρα
Η τουρκική κυβέρνηση, συμπεριλαμβανομένων της προεδρίας και του υπουργείου Εξωτερικών, δεν έχει ακόμη τοποθετηθεί επίσημα για την ανακοίνωση. Ο πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν έχει επανειλημμένα δηλώσει ότι η Τουρκία θα συνεχίσει τις επιχειρήσεις κατά του PKK μέχρι την «οριστική εξάλειψή» του. Ωστόσο, πρόσφατες εξελίξεις, όπως η δημόσια πρόταση του ηγέτη του υπερεθνικιστικού MHP, Ντεβλέτ Μπαχτσελί, για αποφυλάκιση του Οτσαλάν με αντάλλαγμα τον τερματισμό της εξέγερσης, δείχνουν μια πιθανή αλλαγή κλίματος.
Το ιστορικό της σύγκρουσης
Το PKK, που χαρακτηρίζεται τρομοκρατική οργάνωση από την Τουρκία, τις ΗΠΑ και την ΕΕ, ξεκίνησε τον ένοπλο αγώνα του το 1984, με αποτέλεσμα τη θανάσιμη απώλεια πάνω από 40.000 ανθρώπων. Η τελευταία απόπειρα ειρήνης κατέρρευσε πριν από δέκα χρόνια, οδηγώντας σε νέο κύκλο βίας, με επιθέσεις του PKK εντός Τουρκίας και στρατιωτικές επιχειρήσεις της Τουρκίας στη νοτιοανατολική Τουρκία, τη Συρία και το Ιράκ.
Ένα νέο κεφάλαιο;
Η απόφαση του PKK να διαλυθεί σηματοδοτεί μια ιστορική ευκαιρία για ειρήνη στη νοτιοανατολική Τουρκία και πέρα από αυτή. Αν η πρωτοβουλία οδηγήσει σε ουσιαστική συμφιλίωση, μπορεί να αλλάξει το μέλλον των Κούρδων και να επηρεάσει τις περιφερειακές δυναμικές. Η διεθνής κοινότητα παρακολουθεί στενά, καθώς το επόμενο διάστημα θα κρίνει αν αυτή η κίνηση θα γράψει το τέλος μιας μακράς σύγκρουσης ή το ξεκίνημα ενός νέου κεφαλαίου.
