Τι γυρεύει ο Ουκρανός Πρόεδρος στην Τουρκία; - Ρεπορτάζ του Κώστα Αργυρού
O Tούρκος Πρόεδρος υποδέχεται σήμερα τον Ουκρανό ομόλογό του Βλάντιμιρ Ζελένσκυ, σε μια περίοδο που το κλίμα ανάμεσα σε Μόσχα και Κίεβο είναι εκρηκτικό και πολεμικά πλοία των ΗΠΑ σπεύσδουν στη Μαύρη Θάλασσα.
Τελικά ο Πρόεδρος της Τουρκίας καθόλου τυχαία δεν αναφέρθηκε στη συνθήκη του Μοντρέ, όπως δείχνουν οι τελευταίες εξελίξεις στην περιοχή. Οπως έγινε γνωστό δύο αμερικανικά πολεμικά πλοία ετοιμάζονται να περάσουν τα στενά του Βοσπόρου με κατεύθυνση τη Μαύρη Θάλασσα και να παραμείνουν εκεί μέχρι το Μάιο, σε μια περίοδο που στα σύνορα Ουκρανίας με τη Ρωσία μυρίζει μπαρούτι.
Στη λογική της μεγάλης περιφερειακής δύναμης ο κύριος Ερντογάν έχει αναπτύξει στενή συνεργασία με την Ουκρανία και αύριο υποδέχεται στην Κωνσταντινούπολη τον πρόεδρο της Βλάντιμιρ Ζελένσκυ στο πλαίσιο του Υψηλού Επιπέδου Συμβουλίου Στρατιωτικής Συνεργασίας των δύο χωρών.
Μια επίσκεψη, που φυσικά δεν πέρασε καθόλου απαρατήρητη από τη Μόσχα, με την εκπρόσωπο του ρωσικού Υπουργείου Εξωτερικών να στέλνει σαφές μήνυμα, λέγοντας ότι καλό θα είναι να μην σκέφτονται οι χώρες που έχουν την σχετική ευθύνη το ενδεχόμενο αναθεώρησης της Συνθήκης του Μοντρέ από το 1936, η οποία ρυθμίζει την ελεύθερη ναυσιπλοΐα στα στενά του Βοσπόρου. Προφανώς κάτι ανάλογο θα πρέπει να είπε και ο Βλάντιμιρ Πούτιν στον Ερντογάν στην τηλεφωνική επικοινωνία που είχαν νωρίτερα.
Ολα αυτά την ίδια μέρα που η Αγκυρα απαντούσε οργισμένα στο Μάριο Ντράγκι για την δήλωσή του, με την οποία ουσιαστικά ο Ιταλός πρωθυπουργός αποκάλεσε «δικτάτορα» τον Τούρκο Πρόεδρο. Η τουρκική πλευρά θύμισε στη Ρώμη τον... Μουσολίνι, αφού ζήτησε πρώτα εξηγήσεις από τον Ιταλό πρέσβη στην Αγκυρα. Αυτό που ενόχλησε προφανώς ήταν η εκτίμηση ότι ο γενικώς «μετρημένος» στα λόγια του Ιταλός πρωθυπουργός λειτούργησε ως «διασώστης» της τιμής της Ευρώπης, μετά την προσβλητική συμπεριφορά στο Προεδρικό Μέγαρο απέναντι στην Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, γνωστή πλέον ως «sofagate». Βεβαίως αυτό ήταν και ένα έμμεσο μήνυμα προς το Βερολίνο ότι η πολιτική του κατευνασμού απέναντι στη σημερινή Τουρκία, το μόνο που καταφέρνει είναι να εξευτελίζει την ΕΕ και να ανοίγει την όρεξη του Ερντογάν για ακόμα περισσότερες προκλήσεις.
Η ανάμιξή του Τούρκου Προέδρου στην ρωσο-ουκρανική διαμάχη έχει προκαλέσει ανησυχίες σε αρκετές ευρωπαϊκές πρωτεύουσες, την ώρα που η πολιτική των Ευρωπαίων για το ζήτημα είναι εμφανώς αυτή της αποτροπής. Πολιτική πάντως που προσκρούει στις αντιφάσεις, που της επιβάλουν τα γερμανικά συμφέροντα με την κυρία Μέρκελ να συνομιλεί πάλι με τον κύριο Πούτιν και να του ζητά κινήσεις καλής θέλησης, όπως κάνει και με τον Ερντογάν. Στο μεταξύ πολλοί αναρωτιούνται για το αν η στροφή του Ζελένσκυ, πρώην κωμικού, που είχε ξεκινήσει με πολύ πιο μετριοπαθείς τόνους, ως ένας άπειρος παίκτης στη διεθνή διπλωματική σκακιέρα και υιοθετεί τώρα πιο σκληροπυρηνικές θέσεις έχει να κάνει και με κάποιες υποσχέσεις υποστήριξης από την Τουρκία. Aποκορύφωμα η έγκριση από τον Ζελένσκι στις 24 Μαρτίου της στρατηγικής για την ανακατάληψη ουσιαστικά της Κριμαίας ως επίσημης πολιτικής της Ουκρανίας.
Προφανώς η Τουρκία έχει τις δικές της σκοπιμότητες και έχει δείξει ότι γνωρίζει να εξαντλει μέχρι και το τελευταίο εκατοστό ως εκεί που φτάνουν τα όρια της. Αλλά η εμπλοκή της σε οποιαδήποτε διένεξη λαμβάνει χώρα στην ευρύτερη περιοχή της είναι ένας παράγοντας που μπορεί να οδηγήσει σε αναφλέξεις. Μπορεί η Αγκυρα να επιδιώκει να εμφανίζεται ως «εγγυητής» ή «μεσολαβητής», αλλά η εμπειρία δείχνει ότι στόχος της είναι να προκαλεί αναταράξεις και όχι να της κατευνάζει, αφού έτσι εκτιμά ότι μεγαλώνει το ειδικό της βάρος. Αυτό εξηγεί πολλά χωρίς βεβαίως και να τα δικαιολογεί.
