Βάλγκα: Η «μοιρασμένη» πόλη της Εσθονίας, που... νίκησε το lockdown - Ρεπορτάζ του Κώστα Αργυρού
Μια κωμόπολη στα σύνορα Λετονίας και Εσθονίας αποτελεί ένα κλασσικό παράδειγμα για την αδυναμία των ευρωπαϊκών κυβερνήσεων να καταλήξουν σε κοινούς κανόνες για την καραντίνα με απρόοπτα πολλές φορές αποτελέσματα.
H Βάλγκα (Valga) είναι μια μικρή κωμόπολη στο Νότο της Εσθονίας. Το άλλο της... μισό ή κάτι λιγότερο από το μισό είναι η Βάλκα (Valka) στα βόρεια της Λετονίας. Ουσιαστικά πρόκειται για την ίδια πόλη, που όπως πολλές άλλες στην Ευρώπη, η χάραξη των συνόρων αναγκαστικά την χώρισε κάποια στιγμή και την έφερε να μοιράζεται ανάμεσα σε δύο χώρες.
Μέχρι το 1920 αυτό δεν ήταν πρόβλημα, όπως δεν ήταν και στα χρόνια της γκρίζας σοβιετικής καθημερινότητας. Αλλά μετά την κατάκτηση της ανεξαρτησίας των δύο κρατών το 1991 οι συνοριακοί έλεγχοι επανήλθαν για να καταργηθούν ξανά το 2007, όταν τα δύο κράτη της Βαλτικής και μέλη πλέον της άρχισαν να εφαρμόζουν τη συμφωνία Σένγκεν.
Τώρα στις μέρες του κορωνοϊού ο διαφορετικός τρόπος, που αποφάσισαν να αντιμετωπίσουν την πανδημία οι δύο κυβερνήσεις των χωρών της Βαλτικής, οι οποίες κατά τα άλλα προσπαθούν να συντονίσουν τις δράσεις τους προκάλεσε μια ακόμα παραδοξότητα, από αυτές που συχνά βιώνουμε στην κατά τα άλλα «ενωμένη» Ευρώπη.
Μέχρι πρότινος το σύνηθες ήταν οι Εσθονοί κάτοικοι να περνούν για ψώνια διαφόρων αγαθών, κυρίως όμως αλκοόλ στη λετονική πλευρά της πόλης, αφού εκεί το έβρισκαν φθηνότερο. Για την οικονομία της λετονικής Valka με τους 5.500 κατοίκους περίπου ήταν μια καλοδεχούμενη «ενίσχυση» από την μεγαλύτερη «αδελφή πόλη» με τους 15.000 περίπου κατοίκους.
Ωστόσο η πρόσφατη απόφαση της λετονικής κυβέρνησης να περιορίσει την πώληση αγαθών τα σαββατοκύριακα, αντέστρεψε τη ροή των καταναλωτών. Ηταν τώρα οι Λετονοί που ξεκίνησαν να ταξιδεύουν προς την εσθονική πλευρά για να κάνουν τις αγορές τους εκεί, αφού στη Λετονία λόγω covid το Σαββατοκύριακο επιτρέπεται να λειτουργούν μόνο τα φαρμακεία και τα καταστήματα τροφίμων, ενώ απαγορεύεται η πώληση αλκοολούχων ποτών και καπνικών προϊόντων. Τώρα οι επικεφαλής του δήμου της Valka, ζήτησαν από την κεντρική κυβέρνηση στη Ρίγα να παραχωρήσει εξαίρεση για τις παραμεθόριες περιοχές από τον κανόνα, που τέθηκε σε ισχύ από τις 5 Δεκεμβρίου και έχει επηρεάσει αρνητικά την τοπική οικονομία.
Τοπικά μέσα ανέφεραν ότι τα προηγούμενα Σάββατα έξω από τα εμπορικά κέντρα και τα μεγάλα καταστήματα στο εσθονικό κομμάτι της πόλης έβλεπε κανείς περισσότερους Λετονούς από ότι Εσθονούς.
Προφανώς οι άνθρωποι που ζουν στη Βάλκα εκμεταλλεύτηκαν την «ασυμμετρία» στους κανόνες καραντίνας που ισχύουν στις δύο πλευρές για να κάνουν τα ψώνια τους στη Βάλγκα στην εσθονική πλευρά των συνόρων. Ο Λετονός Βεντς Αρμαντς Κράουκλις, επικεφαλής της περιφερειακής Δούμας της Valka, δήλωσε ότι όταν πήγε στη Valga για να ελέγξει την κατάσταση το περασμένο Σαββατοκύριακο, είδε μεγαλύτερο αριθμό Λετονών από το συνηθισμένο κοντά σε όλα τα μεγάλα καταστήματα της Valga. Ο Κράουκλις έστειλε υπόμνημα στις αρχές ζητώντας εξαίρεση από τις απαγορεύσεις για τα καταστήματα στη Valka, όχι μόνο όσον αφορά το αλκοόλ, αλλά και άλλα προϊόντα.
Εκπρόσωποι καταστημάτων στη Βάλγκα στην εσθονική πλευρά των συνόρων λένε ότι ο αριθμός των πελατών τους αυξήθηκε κατά περισσότερο από 10% το πρώτο Σαββατοκύριακο, που εφαρμόστηκαν τα περιοριστικά μέτρα στη Λετονία. Επίσης, οι πωλήσεις αλκοόλ αυξήθηκαν σημαντικά, σχεδόν 200% σε αυτό το διάστημα. «Έτσι προφανώς μπορεί να ειπωθεί ότι αυτή τη φορά, η κυβέρνηση της Λετονίας έκανε ένα μεγάλο δώρο στην οικονομία της Εσθονίας με τους περιορισμούς της», δήλωσε η Κάτριν Μπατς, υπεύθυνη δημοσίων σχέσεων της αλυσίδας «Rimi Estonia».
