Η υγεία στην Ευρώπη δεν είναι μόνο θέμα... covid-19 - Ρεπορτάζ του Κώστα Αργυρού
Η αντιμετώπιση του κορωνοϊού κατέδειξε τις αδυναμίες στα συστήματα υγείας των χωρών της ΕΕ και περιπλέκει ακόμα περισσότερο τα πρότερα φιλόδοξα σχέδια της Κομισιόν για την πενταετή ατζέντα υγείας
Μπορεί η πανδημία να έχει στρέψει τα βλέμματα στην αντιμετώπιση του Sars-CoV-2, αλλά το πενταετές πρόγραμμα της ΕΕ για την υγεία έχει φυσικά και άλλες προτεραιότητες. Μια από τις σημαντικότερες δεσμεύσεις της νέας Κομισιόν υπό την Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν πριν να ξεσπάσει η covid-19 ήταν η καταπολέμηση του καρκίνου. Με μεγάλο ενδιαφέρον αναμένεται και η πολυδιαφημισμένη «νέα φαρμακευτική στρατηγική». Η έναρξη και των δύο πρωτοβουλιών επιβεβαιώθηκε αυτές τις ημέρες για το τέταρτο τρίμηνο του 2020 στο τελευταίο πρόγραμμα εργασίας της Επιτροπής.
Οι δράσεις, που ορίζονται στο σχέδιο θα στοχεύουν στη στήριξη, τον συντονισμό και τη συμπλήρωση των προσπαθειών των κρατών μελών σε κάθε στάδιο της φροντίδας του καρκίνου, συμπεριλαμβανομένης της έρευνας, της πρόληψης και της ποιότητας ζωής των ασθενών που τελούν υπό θεραπεία.
Μια ειδική επιτροπή 33-ευρωβουλευτών για την καταπολέμηση του καρκίνου (BECA) με δωδεκάμηνη εντολή δημιουργήθηκε στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο τον περασμένο Ιούνιο προκειμένου να συμβάλει στην επεξεργασία των τελικών προτάσεων. Κύριος στόχος της BECA είναι να προσδιορίσει τη νομοθεσία και τα μέτρα, που μπορούν να βοηθήσουν στην πρόληψη και τον έλεγχο του καρκίνου, λαμβάνοντας επίσης υπόψη πώς μπορεί να υποστηριχθεί αποτελεσματικά η επιστημονική έρευνα.
Κουτσουρεμένα κονδύλια
Βεβαίως όλα αυτά τελούν υπό αίρεση, από την στιγμή που η ατζέντα της ΕΕ στον τομέα της υγείας στον επερχόμενο επταετή προϋπολογισμό ουσιαστικά υπονομεύτηκε από τις δρακόντειες περικοπές του προγράμματος EU4Health που από την αρχική πρόβλεψη των 9,4 δισεκατομμυρίων ευρώ μειώθηκε σε 1,7 δισεκατομμύρια ευρώ, μετά την πίεση των «φειδωλών» του Βορρά κατά τη σύνοδο κορυφής της ΕΕ του Ιουλίου .
Σε ότι αφορά το δεύτερο πυλώνα των πρωτοβουλιών της Κομισιόν, τη φαρμακευτική στρατηγική, ζητήθηκε από την Κύπρια Επίτροπο Στέλλα Κυριακίδη να λάβει μια σειρά μέτρων για την αντιμετώπιση ζητημάτων όπως οι ανισότητες της πρόσβασης σε φάρμακα, οι προσιτές τιμές και η ευθυγράμμιση της καινοτομίας με τις ανάγκες της δημόσιας υγείας.
Η κρίση covid-19 έχει αποκαλύψει σημαντικά ελαττώματα στα ευρωπαϊκά συστήματα υγείας, όπως έλλειψη φαρμάκων που προκαλούνται από υπερβολική εξάρτηση από την παραγωγή ασιατικών. Υπάρχουν αρκετές λύσεις για τη μείωση της εξάρτησης από χώρες εκτός ΕΕ και η Επιτροπή πρέπει να αποφασίσει με ποιό τρόπο θα τις αντιμετωπίσει αποτελεσματικότερα.
Ως πιθανές δράσεις αναφέρονται μεταξύ των άλλων η προληπτική αποθήκευση στρατηγικών φαρμάκων, η διαφοροποίηση σε ότι αφορά τις πηγές εφοδιασμού, αλλά και η ενίσχυση της διαδικασίας παρασκευής φαρμάκων στην Ευρώπη.
Η τελευταία ιδέα φαίνεται να βρίσκει αρκετούς υποστηρικτές ανάμεσα στις χώρες μέλη, που πιέζουν για αναδιάρθρωση της παραγωγής, ενώ η βιομηχανία είναι πιθανό να προχωρήσει σε επενδύσεις για την ενίσχυση των υφιστάμενων υποδομών.
Πρόσφατα ο Γερμανός υπουργός Jens Spahn ανέφερε ότι η αύξηση της παραγωγής βασικών φαρμακευτικών προϊόντων και συσκευών στην ΕΕ, όπως μάσκες προσώπου, μεταξύ των κορυφαίων προτεραιοτήτων της τρέχουσας Προεδρίας της ΕΕ.
Την άποψη ότι η ΕΕ πρέπει να επικεντρωθεί σε τρόπους για να διευρυνθεί η παραγωγή φαρμάκων και φαρμακευτικών συστατικών στην Ευρώπη για να αποφευχθεί η μελλοντική επανάληψη ελλείψεων που σημειώθηκαν κατά τη διάρκεια της κρίσης COVID-19, εξέφρασε και η Στέλλα Κυριακίδη.
Ενας άλλος τομέας στον οποία δίνεται ιδιαίτερη σημασία από την γερμανική προεδρία είναι αυτός της ψηφιοποίησης της υγειονομικής περίθαλψης, η σημασία της οποίας διαφάνηκε κατά τη διάρκεια της πανδημίας COVID, όπου η ανταλλαγή πληροφοριών και πόρων ήταν υψίστης σημασίας για τη βελτίωση της ανίχνευσης, της παρακολούθησης και της περίθαλψης των ασθενών. Εδώ βεβαίως υπεισέρχονται και προβλήματα όπως το εντελώς διαφορετικό επίπεδο ψηφιοποίησης μεταξύ των κρατών μελών αλλά και ζητήματα προστασίας προσωπικών δεδομένων.
Δύσκολη θεωρείται και η εξισορρόπηση των αναγκών διαφορετικών παραγόντων του συστήματος, συμπεριλαμβανομένων παρόχων υγειονομικής περίθαλψης, ερευνητών, ιδιωτικών εταιρειών, υπευθύνων χάραξης πολιτικής και φυσικά της πλειοψηφίας των πολιτών.
