Η «Ελπίδα» των Αράβων για την κατάκτηση του Άρη - Ρεπορτάζ του Κώστα Αργυρού

H εκτόξευση ενός διαστημοπλοίου με ιαπωνική βοήθεια σηματοδοτεί την έναρξη ενός φιλόδοξου, σχεδόν ουτοπικού σχεδίου των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων για την εξερεύνηση του «Κόκκινου πλανήτη»

To σχέδιο φαντάζει βγαλμένο από ταινία επιστημονικής φαντασίας. Το 2037 οι πρώτοι άνθρωποι θα βρεθούν στον πλανήτη Αρη και μέχρι το 2117 στον Κόκκινο Πλανήτη θα έχει χτιστεί η πρώτη ανθρώπινη αποικία στον Αρη, αφού στο μεταξύ θα έχουν μελετηθεί οι φυσικές και ψυχολογικές συνέπειες της απομόνωσης στο μακρινό αυτό πλανήτη.  Και θα την έχουν φτιάξει Αραβες.

Είναι η υπόθεση εργασίας που βρίσκεται πίσω από την επιστημονική αποστολή με τον τίτλο  «Al-Amal», που σημαίνει Ελπίδα και την οποία υλοποιούν τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα με βοήθεια από την Ιαπωνία και τις ΗΠΑ.

Τη Δευτέρα το διαστημόπλοιο «Ελπίδα» εκτοξεύθηκε με την βοήθεια του πυραύλου H2-A της εταιρίας Mitsubishi Heavy Industries από το διαστημοδρόμιο της Τανεγκασίμα στην Ιαπωνία και ξεκίνησε το 500 εκατομμυρίων χιλιομέτρων ταξίδι του, με σκοπό τη μελέτη του καιρού και του κλίματος του πλανήτη.

Σκοπεύει να «στείλει ένα μήνυμα αισιοδοξίας σε εκατομμύρια νέους Άραβες», όπως είχε δηλώσει ο Σεΐχης Μοχάμεντ μπιν Ρασίντ αλ-Μακτούμ, κυβερνήτης του Ντουμπάι, όταν τον Μάιο του 2015 είχαν για πρώτη φορά ανακοινωθεί οι επιστημονικοί στόχοι της αποστολής. Για να δείξουν στους Αραβες που μπορούν να φτάσουν, ακόμη και αν ορισμένες από τις χώρες τους θεωρούνται σήμερα καθυστερημένες.

Το φιλόδοξο διαστημικό πρόγραμμα εξυπηρετεί πέραν των ψυχολογικών και ξεκάθαρα  πολιτικούς στόχους. Επιδιώκει να τονίσει τη θέση της χώρας ως τεχνολογικού ηγέτη της περιοχής και ως ένα επιτυχημένο πολιτικό και οικονομικό μοντέλο, που μπορεί να συνδυάζει επιτυχώς την απόλυτη μοναρχία, που δεν ανέχεται σχεδόν καμία κριτική, με μια φιλελεύθερη οικονομική τάξη πραγμάτων.

Η διαστημική υπηρεσία των ΗΑΕ ιδρύθηκε μόλις το 2014. Τον περασμένο Οκτώβριο, ο Χαζά αλ Μανσουρί, πρώην πιλότος μαχητικών της Πολεμικής Αεροπορίας της χώρας, ήταν ο πρώτος Αραβας αστροναύτης, που έφτασε στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό. Η «Ελπίδα» η «ανιχνεύτρια του Άρη», που αναπτύχθηκε από επιστήμονες των ΗΑΕ σε συνεργασία με αμερικανικά πανεπιστήμια και μηχανικούς, ολοκληρώθηκε μέσα σε μόλις έξι χρόνια. Ανάλογα διαστημόπλοια έχουν επί του παρόντος οι Ηνωμένες Πολιτείες, η Ρωσία, συνεργασίες ευρωπαϊκών χωρών και η Ινδία. Το Al-Amal αναμένεται να εισέλθει στην τροχιά του γύρω από τον Άρη τον Φεβρουάριο του 2021, λίγους μήνες πριν τα Εμιράτα γιορτάσουν την 50η επέτειο ίδρυσής τους στις 2 Δεκεμβρίου.

Η Ομάδα Ανάλυσης Προγράμματος Εξερεύνησης του Άρη, μια συμβουλευτική επιτροπή της αμερικανικής διαστημικής υπηρεσίας NASA, συμμετείχε στον σχεδιασμό της αποστολής. Σε καμία περίπτωση το διαστημικό σκάφος βάρους 1,3 τόνων δεν αποτελεί απλώς ένα έργο κύρους και δεν θα περιοριστεί στο να τραβήξει μερικές ακόμα φωτογραφίες και να συλλέξει δεδομένα, που υπάρχουν εδώ και πολύ καιρό.

Πολλές προηγούμενες αποστολές Άρη έχουν επικεντρωθεί κυρίως στην επιφάνεια του «κόκκινου πλανήτη»: οι ανιχνευτές πήραν εικόνες υψηλής ανάλυσης, ο Άρης θεωρείται πλέον καλύτερα χαρτογραφημένος από τον πυθμένα του ωκεανού της γης. Αντί για το έδαφος, το Al-Amal θα εστιάσει κυρίως στο να εξερευνήσει τον αέρα και τον καιρό.

Για πρώτη φορά θα επιδιώξει να καταγράψει αλλαγές στον καιρό, που συμβαίνουν μέσα σε μια μέρα - σε όλο τον Αρη, σε όλες τις εποχές. Η «Ελπίδα» είναι σε θέση να το κάνει αυτό επειδή θα πετά σημαντικά πιο κοντά στον ισημερινό από άλλους δορυφόρους. Δεδομένου ότι ο ανιχνευτής έχει προγραμματιστεί να βρίσκεται σε τροχιά για ένα ολόκληρο έτος του Άρη, δηλαδή 687 ημέρες, τα δεδομένα του θα μπορούσαν να παρέχουν την πιο ακριβή εικόνα των εποχών στον πλανήτη μέχρι σήμερα.

Η απώλεια οξυγόνου και υδρογόνου από την ατμόσφαιρα του πλανήτη έχει ήδη διερευνηθεί. Οι Άραβες ερευνητές θέλουν τώρα να καταλάβουν ακόμη καλύτερα πώς αυτή σχετίζεται με τον καιρό στην κατώτερη ατμόσφαιρα.

Σε ότι αφορά τα σχέδια για τον εποικισμό του Αρη αυτά έχουν να κάνουν και με την υπόθεση ότι στο όχι πολύ μακρινό μέλλον θα πρόκειται για μια οικονομικά επικερδή δραστηριότητα. Τα ΗΑΕ, μια χώρα 10 εκατομμυρίων κατοίκων εργάζονται εδώ και πολλά χρόνια για να μειώσουν την εξάρτησή τους από την παραγωγή πετρελαίου και φυσικού αερίου και να επεκταθούν σε νέες βιομηχανίες. Ιδρυσαν αεροπορικές εταιρείες, έχουν αναπτύξει τον τουρισμό και τη χρηματοοικονομική βιομηχανία στο Ντουμπάι, έχουν επενδύσει σε εταιρείες και τράπεζες παγκοσμίως μέσω του κρατικού ταμείου πλούτου τους και επιδιώκουν να «πλασαριστούν» ως εμπορικός κόμβος μεταξύ Ασίας και Ευρώπης.