Το διάστημα ως μια τεράστια χωματερή - Ρεπορτάζ του Κώστα Αργυρού

Τι γίνεται με τους δορυφόρους που «πεθαίνουν»; Ενας Ολλανδός καλλιτέχνης προσπaθεί να οπτικοποιήσει και να ευαισθητοποιήσει μέσα από μια έκθεσή του το ζήτημα των «διαστημικών σκουπιδιών»

«Στο διαστημόπλοιο γη δεν υπάρχουν επιβάτες. Είμαστε όλοι πλήρωμα. Μοιάζουμε τόσο αποκομμένοι από τον κόσμο γύρω μας. Είναι τόσο πολλές οι προκλήσεις που αντιμετωπίζουμε. Πλαστικά στον ωκεανό. Ο θάνατος των πολικών αρκούδων. Συχνά όλο αυτά μας φαίνονται πολύ μακρινά. Πιστεύω λοιπόν ότι χρειάζεται να μπορείς να δεις το αποτύπωμα σου, την επίδραση που έχεις, να ενεργοποιηθείς για να λύσεις το πρόβλημα. Δεν είναι μόνο ζήτημα τεχνολογίας ή χρημάτων. Είναι και θέμα νοοτροπίας, η οποία χρειάζεται να αλλάξει». Τα λόγια αυτά ανήκουν στον Ολλανδό καλλιτέχνη Nταν Ρόζεγκαρντε, ο οποίος εδώ και μερικά χρόνια οργανώνει εκθέσεις  διαδραστικού χαρακτήρα που έχουν στόχο να ευαισθητοποιήσουν για τα προβλήματα που προκαλεί ο άνθρωπος στη φύση. Τον είχαμε συναντήσει στο Χρόνινγκεν την εποχή, που ετοίμαζε το νέο του πρότζεκτ με τον τίτλο «Space Waste Lab».

Σε ελεύθερη μετάφραση το «Διαστημικό Εργαστήριο Απορριμάτων» έχει σκοπό να μας φέρει σε επαφή με ένα πρόβλημα, που πολλοί ούτε καν το είχαμε σκεφτεί. Τι γίνεται με όλους αυτούς τους δορυφόρους, πυραύλους, διαστημόπλοια, που εκτοξεύει ο άνθρωπος στο διάστημα, όταν έρχεται η ημερομηνία λήξης τους. Ο 41 χρονος Ρόζεγκαρντε λέει ότι υπάρχουν 8,1 εκατομύρια κιλά διαστημικών σκουπιδιών, που ίπτανται στο σύμπαν γύρω από τη γη. «Κανείς δεν ξέρει τι να κάνει με αυτά. Προφανώς δεν είμαστε
ικανοποιημένοι με το να καταστρέφουμε τον πλανήτη μας τη γη και επεκτεινόμαστε και έξω από την ατμόσφαιρα».

Η πρωτότυπη έκθεση παρουσιάστηκε ήδη στην Ολλανδία, προκαλώντας μεγάλο ενδιαφέρον και στη συνέχεια στο Μιλάνο το 2019, πριν την μπλοκάρει η πανδημία και η καραντίνα. Το όλο πρότζεκτ έγινε σε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Διαστήματος (ESA) και σε συνδυασμό με ένα εκπαιδευτικό πρόγραμμα για περίπου 2.000 φοιτητές, που ευαισθητοποιήθηκαν για το πρόβλημα.
Οπως αναφέρεται χαρακτηριστικά, αυτή τη στιγμή υπάρχουν περίπου 29.000 αντικείμενα μεγαλύτερα των 10 εκατοστών, τα οποία βρίσκονται σε τροχιά γύρω από τη γη, συγκρούονται μεταξύ τους ή με ενεργούς δορυφόρους τους οποίους μπορεί και να «τραυματίσουν», προκαλώντας προβλήματα στη λειτουργία τους. «Είναι το νέφος του σύμπαντος», όπως το αποκαλεί ο Ολλανδός καλλιτέχνης. Μια ρεαλιστική λύση για το πρόβλημα δεν υπάρχει.

Για μια ακόμα φορά η ανθρώπινη δραστηριότητα αποδεικνύεται κοντόφθαλμη και προκαλεί σπαζοκεφαλιές, που θα έπρεπε να είχαν προβλεφθεί πριν ξεκινήσουμε να «μπουκώνουμε» το διάστημα γύρω από τον γαλάζιο μας πλανήτη.
Την ερχόμενη Πέμπτη ο Ρόζεγκαρντ σε συνεργασία με την ESA διοργανώνουν ένα Webinar για το θέμα. Σας καλούν να πιείτε ένα ψηφιακό καφέ μαζί τους και να μάθετε περισσότερες πληροφορίες για το θέμα.

Δηλώσεις μέσα από την ιστοσελίδα της ESA:
https://indico.esa.int/event/351/

Περισσότερες πληροφορίες και υλικό στην ηλεκτρονική διεύθυνση:
https://www.studioroosegaarde.net/project/space-waste-lab