Ο ΟΗΕ προειδοποιεί για τις πανδημίες που έρχονται - Ρεπορτάζ του Κώστα Αργυρού
Δυσοίωνες προβλέψεις από ιολόγους και επιδημιολόγους, αλλά και συγκεκριμένες προτάσεις για την πρόληψη νέων επιδημιών. που προέρχονται από τα ζώα
Ασθένειες που εμφανίζονται αρχικά στα ζώα θα μπορούσαν να μεταδίδονται όλο και συχνότερα στον άνθρωπο στο μέλλον – ακριβώς με τον τρόπο που είναι πιθανό να συνέβη αυτό με τον νέο ιό covid-19. Την δυσοίωνη αυτή πρόγνωση κάνουν το Πρόγραμμα Περιβάλλοντος των Ηνωμένων Εθνών (UNEP) και το Διεθνές Ινστιτούτο Έρευνας για τα Ζώα (ILRI), το οποίο έχει την έδρα του στην Κένυα και θεωρείται κορυφαίο στις έρευνες για τις ζωονόσους.
«Εάν συνεχίσουμε να εκμεταλλευόμαστε την άγρια φύση και να καταστρέφουμε τα οικοσυστήματά μας, μπορούμε να περιμένουμε μια σταθερή άνοδο ζωονόσων τα επόμενα χρόνια», προειδοποιεί ο επικεφαλής του UNEP Ινγκερ Αντερσεν. Η έκθεση δείχνει ότι οι παράγοντες που ενισχύουν αυτή την ανησυχία συμπεριλαμβάνουν την αυξανόμενη ζήτηση για κρέας, την αύξηση της αστικοποίησης και την κλιματική αλλαγή.
Το Covid-19 είναι ένα μόνο παράδειγμα της αύξησης των ζωονόσων - ασθενειών που μεταδίδονται από ζώα σε ανθρώπους. Οι ιολόγοι υποθέτουν ότι επί του παρόντος υπάρχουν 40 ιοί που θα μπορούσαν να προκαλέσουν μια δυνητική επιδημία.
Η πιο πιθανή εκδοχή λέει ότι ο Sars-CoV-2 έχει πιθανώς εξαπλωθεί σε ανθρώπους από νυχτερίδες μέσω ενός άλλου ζώου. Ο Έμπολα και ο Μερς έχουν επίσης την καταγωγή τους στο βασίλειο των ζώων. Οι γάτες είναι επίσης ύποπτες ότι έχουν μεταδώσει το παθογόνο Sars, το οποίο σχετίζεται στενά με τον τρέχοντα κορωνοϊό, στους ανθρώπους το 2003.
«Ενώ πολλοί στον κόσμο εξεπλάγησαν από τον Covid-19, εμείς που ερευνήσαμε ασθένειες ζώων δεν ήμασταν», δήλωσε η Ντέλια Ράντολφ, κτηνιατρική επιδημιολόγος στο ILRI.
Ο αριθμός των ασθενειών έχει αυξηθεί από τη δεκαετία του 1930 - περίπου το 75% των νέων παθήσεων προέρχονται από άγρια ζώα. Τα κατοικίδια ζώα όπως τα βοοειδή είναι συχνά οι πομποί. Ωστόσο σύμφωνα με την έκθεση, υπάρχουν διάφοροι ανθρώπινοι παράγοντες, οι οποίοι ευθύνονται για την αύξηση:
- Η ζήτηση για ζωικές πρωτεΐνες και τη σχετική κτηνοτροφία αυξάνεται παγκοσμίως. Αυτό αναπαράγει όλο και περισσότερα ζώα, που είναι γενετικά πολύ παρόμοια μεταξύ τους, καθιστώντας τα πιο ευαίσθητα σε μολύνσεις.
- Επιπλέον, υπάρχει μια αυξανόμενη εκμετάλλευση του ζωικού κόσμου με το κυνήγι, την εμπορία και την κατανάλωση ειδών άγριων ζώων.
- Η παγκοσμιοποίηση σημαίνει ότι οι ζωονόσοι μπορούν να εξαπλωθούν γρήγορα σε όλο τον κόσμο, αυξάνοντας τον κίνδυνο πανδημίας.
- Η αύξηση του πληθυσμού και η ταχεία αστικοποίηση προκαλούν την ανάπτυξη των πόλεων, τα δάση περιορίζονται - αυτό φέρνει τους ανθρώπους όλο και περισσότερο σε επαφή με τη φύση και τα ζώα.
- Σε ορισμένες περιοχές, η ανθρώπινη δραστηριότητα καταργεί τα φυσικά εμπόδια, που κάποτε προστάτευαν τους ανθρώπους από αυτά τα παθογόνα.
Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι ο Έμπολα. Τα κρούσματα της επικίνδυνης νόσου ήταν λιγότερο διαδεδομένα στο παρελθόν, επειδή λιγότεροι άνθρωποι ζούσαν σε μια περιοχή και μετακινούνταν πολύ λιγότερο. Αλλά αυτό είναι διαφορετικό σήμερα. Το ξέσπασμα του Έμπολα στα ανατολικά της Λαϊκής Δημοκρατίας του Κονγκό κράτησε σχεδόν δύο χρόνια, εν μέρει λόγω της πυκνότητας του πληθυσμού στην περιοχή.
Η κλιματική αλλαγή τροφοδοτεί επίσης την αύξηση των ασθενειών. Οι υψηλότερες θερμοκρασίες μπορούν να δημιουργήσουν παθογόνα και πομπούς σε μέχρι πρότινος «καθαρές» περιοχές. Για παράδειγμα, το «κουνούπι τίγρης» απλώνεται πιο βόρεια. Μπορεί να μεταδώσει μολυσματικές ασθένειες όπως ο δάγκειος πυρετός ή ο πυρετός του Δυτικού Νείλου.
Τα προβλήματα που ανακύπτουν πρέπει να ληφθούν σοβαρά υπόψη και να αντιμετωπιστούν προκειμένου να μειωθεί ο κίνδυνος αύξησης ασθενειών όπως ο ιός Covid-19, προειδοποίησαν οι ερευνητές. Η απλή καταπολέμηση των επιδημιών δεν αποτελεί βιώσιμη επιλογή για τις κοινωνίες του μέλλοντος. Θα ήταν σαν να θεραπεύεις σε ένα άρρωστο άτομο «μόνο τα συμπτώματα και όχι τις υποκείμενες αιτίες».