H επόμενη ζωονόσος καραδοκεί

Τι υποστηρίζει ο Γερμανός υπουργός Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης Γκερντ Μύλλερ σε άρθρο του στο περιοδικό der Spiegel.

Του Κώστα Αργυρού - 

Οι επιστήμονες είχαν προειδοποιήσει, αλλά η πολιτική τους αγνόησε. Το δίδαγμα του κορωνοϊού δεν πρέπει να μας επιτρέψει να κάνουμε το ίδιο λάθος ξανά, επισημαίνει ο Γκερντ Μύλλερ, ζητώντας μια νέα παγκόσμια αντιμετώπιση για τα σύγχρονα προβλήματα υγείας, που μπορεί να προκαλέσουν άλλοι 40 τουλάχιστον ανάλογοι ζωονόσοι ιοί.

Για το στόχο αυτό θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν κονδύλια από την εισαγωγή ενός φόρου χρηματοπιστωτικών συναλλαγών ή ψηφιακό φόρο.
Το 2018, οι επιδημιολόγοι του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ) προειδοποίησαν για μια άγνωστη «ασθένεια x», η οποία προκαλείται από έναν ιό που μεταδίδεται από τα ζώα και εμφανίζεται κάπου στον πλανήτη, σε ένα σημείο όπου η οικονομική ανάπτυξη φέρνει κοντά τους ανθρώπους και την άγρια ζωή. Οι ειδικοί περιέγραψαν έναν ιό που εξαπλώνεται γρήγορα, ταξιδεύει σε πολλές χώρες μέσω παγκόσμιων ταξιδιωτικών αλυσίδων και για τον οποίο δεν υπήρχαν επαρκείς προληπτικές ή θεραπευτικές επιλογές.
Επίσης ένας ιός που προκαλεί υψηλότερο ποσοστό θνησιμότητας από τη γρίπη και θα συγκλονίσει τις χρηματοπιστωτικές αγορές.

Παρά την προειδοποίηση, ο κόσμος πιάστηκε στον ύπνο από τον Covid-19

Ο ιός έχει αποικίσει τους ανθρώπους ως νέους ξενιστές. Δεν είναι ασυνήθιστο. Περισσότερα από τα μισά από τα γνωστά παθογόνα, που προκαλούν ασθένειες στον άνθρωπο είναι τα λεγόμενα ζωονοσογόνα παθογόνα, τα οποία είναι αμοιβαία μεταβιβάσιμα μεταξύ ζώων και ανθρώπων. Η προέλευση της ισπανικής γρίπης από το 1918 πιθανολογείται επίσης σε ένα αμερικανικό χοιρίδιο, σε αντίθεση με το όνομά της.

Οι ειδικοί προβλέπουν ότι τέτοιες πανδημίες θα εμφανιστούν συχνότερα στο μέλλον και θα ξεσπούν σε μικρότερα διαστήματα. Οι μεγάλες τάσεις της εποχής μας - παγκοσμιοποίηση, αστικοποίηση, μείωση της βιοποικιλότητας, αύξηση του πληθυσμού και κλιματική αλλαγή - προωθούν τέτοιες μολυσματικές ασθένειες. Οι άνθρωποι διεισδύουν όλο και περισσότερο στην άθικτη έρημο. Οι βιότοποι συρρικνώνονται λόγω ξηρασίας και πλημμυρών ή επειδή περιορίζονται τα δάση για περιοχές γεωργικής παραγωγής και κατασκευάζονται φράγματα. Ταυτόχρονα, κάνουμε τον κόσμο όλο και μικρότερο μέσω των αεροπορικών ταξιδιών και της παγκοσμιοποιημένης κυκλοφορίας αγαθών μας.

Λειτουργούμε στο παγκόσμιο χωριό: Αυτό κάνει επίσης τις διαδρομές μικρές για εξαιρετικά μολυσματικούς ιούς.

Οι ιολόγοι μιλούν για περίπου 40 άλλους ζωονοσογόνους ιούς με πανδημικό δυναμικό του Sars-CoV-2

Ο νέος παγκόσμιος στόχος θα πρέπει να είναι η επίτευξη της βέλτιστης υγείας για ανθρώπους, ζώα και το περιβάλλον μας, ενώνοντας τις δεξιότητες εμπειρογνωμόνων από την υγεία των ζώων, τη γεωργία και την ιατρική.
Απαιτείται μια ολοκληρωμένη αντίληψη τεσσάρων πυλώνων για τη μείωση της πιθανότητας πανδημιών, όπως αυτή του Covid-19. Οι άνθρωποι και τα ζώα συχνά ζουν κάτω από μια στέγη - ιδανικές συνθήκες μετάδοσης για ζωονοσογόνους παράγοντες.
Η πρώτη προτεραιότητα είναι η επέκταση του συστήματος δημόσιας  υγείας με επαγγελματίες υγείας, βασική εκπαίδευση υγείας στα σχολεία, πρόσβαση σε εμβολιασμούς, διάγνωση και θεραπεία - εξωτερικοί ασθενείς και εσωτερικοί ασθενείς - για ευρύ τμήμα του πληθυσμού. Οι ασθένειες σημαίνουν πάντα τον ατομικό πόνο στον άνθρωπο, αλλά ο οικονομικός αντίκτυπος είναι επίσης τεράστιος: Στην Κένυα, ο πυρετός του Rift Valley το 2006 κόστισε σε κάθε οικογένεια κατά μέσο όρο 500 $. Συνολικά, το ένα τρίτο του εθνικού ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος της χώρας χάθηκε. Οι συνέπειες της επιδημίας του Έμπολα στις πολιτείες της Δυτικής Αφρικής ήταν ακόμη πιο δραματικές μεταξύ του 2013 και του 2016. Στη Λιβερία, η
οικονομική ανάπτυξη έπεσε από 8,7% σε 0,7%. Η ανάπτυξη σχεδόν σταμάτησε στη Γουινέα. Το συνολικό οικονομικό και κοινωνικό κόστος της επιδημίας Έμπολα εκτιμάται σε 53 δισεκατομμύρια δολάρια.
Ο δεύτερος πυλώνας είναι η επέκταση του δημόσιου κτηνιατρικού  συστήματος. Πάνω από το ήμισυ του παγκόσμιου πληθυσμού ζει στην ύπαιθρο. Πάνω από το 80 τοις εκατό των αγροτών σε χώρες εταίρους στην αναπτυξιακή συνεργασία διατηρούν ζώα εκτροφής. Οι άνθρωποι και τα ζώα ζουν συχνά σε στενή επαφή κάτω από μια στέγη. Η κτηνοτροφία και η παραγωγή γάλακτος και κρέατος πραγματοποιούνται υπό συχνά κακές συνθήκες υγιεινής - ιδανικές συνθήκες μετάδοσης για ζωονοσογόνους παράγοντες. Η επιδημία υγιεινής, οι εμβολιασμοί και η περιοριστική χρήση αντιβιοτικών είναι απαραίτητα για τη διατήρηση της υγείας των ζώων. Και χρειαζόμαστε συνεπή σφαγή και υγιεινή τροφίμων σε ολόκληρη την αλυσίδα παραγωγής. Κάνουμε ήδη τα πρώτα βήματα στο πλαίσιο της συνεργασίας μας με το ILRI στο Ναϊρόμπι.
Τρίτον, πρέπει να βελτιώσουμε με βιώσιμο τρόπο το επίπεδο διατροφής του  πληθυσμού, να καταπολεμήσουμε αποτελεσματικά τον υποσιτισμό και να διασφαλίσουμε τρόφιμα υψηλής ποιότητας, πλούσια σε πρωτεΐνες - ειδικά για εγκύους και παιδιά - προκειμένου να αυξήσουμε την αντίσταση στις μολύνσεις. Θα ήταν επίσης σημαντικό να απαγορευθούν οι αγορές άγριων ζώων. Οι ερευνητές έχουν αναγνωρίσει τις «υγρές αγορές» στην Αφρική και τη Νοτιοανατολική Ασία ως χώρους αναπαραγωγής νέων ζωονόσων. Κάτω από καταστροφικές συνθήκες υγιεινής και στέγασης, πωλούνται όχι μόνο ζώντα ζώα, αλλά και μεγάλες ποσότητες «κρέατος θάμνων», δηλαδή κρέας άγριων ζώων από τα τροπικά δάση.

Αυτή η άμεση επαφή στις αγορές, ειδικά η κατανάλωση ζωικής τροφής, εκθέτει τους ανθρώπους σε έναν ασύγκριτα υψηλό κίνδυνο μόλυνσης με άγνωστα ή νέα ζωονοσογόνα παθογόνα, τα οποία εμφανίζονται μέσω μεταλλάξεων. Η πρώτη επιδημία SARS του 2002, ο Έμπολα, τώρα Covid-19, πιθανότατα προήλθε εδώ. Αυτή η αρχιτεκτονική υγείας πρέπει να διαχειρίζεται και να συντονίζεται παγκοσμίως.
Σε τελική ανάλυση, πρέπει να αφορά την παροχή πρόσβασης στους  ανθρώπους σε καθαρό πόσιμο νερό και τη σωστή απόρριψη λυμάτων. Και οι δύο είναι κρίσιμοι παράγοντες για τη διασφάλιση της υγιεινής διατροφής και της υγιεινής. Πρέπει επίσης να μάθουμε πώς να χειριζόμαστε προσεκτικά τα λύματα από την κτηνοτροφία, από τη φαρμακευτική βιομηχανία, ειδικά από την παραγωγή αντιβιοτικών. Αυτοί οι υπονόμοι είναι τεράστιοι, ανεξέλεγκτοι βιοαντιδραστήρες που ενέχουν τεράστιο κίνδυνο για την υγεία από πολυανθεκτικά μικρόβια.
Αυτή η αρχιτεκτονική υγείας πρέπει να διαχειρίζεται και να συντονίζεται παγκοσμίως - οι πολυμερείς παράγοντες πρέπει να συνεργαστούν: ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, ο Παγκόσμιος Οργανισμός για την Υγεία των Ζώων, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Τροφίμων, το Ταμείο Πληθυσμού των Ηνωμένων Εθνών και το παγκόσμιο Ταμείο για το AIDS, την ελονοσία και τη φυματίωση (GFATM) με τη Συμμαχία Εμβολίων ΓΑΒΙ. Επειδή πρέπει να αναμένουμε περαιτέρω πανδημίες, πρέπει να επεκτείνουμε τον ΠΟΥ σε ένα παγκόσμιο κέντρο πανδημίας: με παρακολούθηση συγκεκριμένων τοποθεσιών για τα κρούσματα μόλυνσης και προόδου, ένα παγκόσμιο σύστημα αναφοράς και διεθνείς ερευνητικές συμμαχίες με την Κίνα και την Αφρική, οι οποίες έχουν παρόμοια ευρήματα με την έρευνα για το κλίμα και το τσουνάμι δίκτυο.
Δεδομένου ότι θα πρέπει να αναδιοργανώσουμε τις παγκόσμιες χρηματοοικονομικές δομές μας ούτως ή άλλως, τα έσοδα από έναν φόρο χρηματοπιστωτικών συναλλαγών ή ψηφιακό φόρο μπορούν να δαπανηθούν για ένα καλό σκοπό.