Η Αθήνα επιμένει στο «μπλόκο» λόγω casus belli και γκρίζων ζωνών - Τη Δευτέρα στην Αθήνα ο Γερμανός υπουργός Εξωτερικών Γ. Βάντεφουλ
Παραινέσεις και από το Βερολίνο, προκειμένου να καμφθούν οι αντιδράσεις της Αθήνας και να μην μπλοκάρει τη συμμετοχή της Aγκυρας στα δάνεια του κανονισμού SAFE για την ευρωπαϊκή άμυνα, θεωρείται πολύ πιθανό ότι θα κομίσει και ο υπουργός Εξωτερικών της Γερμανίας Γιόχαν Βάντεφουλ, ο οποίος επισκέπτεται την Ελλάδα τη Δευτέρα, οπότε θα συναντηθεί με τον ομόλογό του Γιώργο Γεραπετρίτη. Η προσέγγιση του Βερολίνου δεν έχει μεταβληθεί. Αλλωστε πριν από λίγες ημέρες ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης συναντήθηκε στο περιθώριο της συνόδου της Ευρωπαϊκής Πολιτικής Κοινότητας (ΕΠΚ) στην Κοπεγχάγη με τον καγκελάριο της Γερμανίας Φρίντριχ Μερτς, αλλά και τον γ.γ. του ΝΑΤΟ Μαρκ Ρούτε, ο οποίος είχε ζητήσει το ραντεβού με κεντρικό θέμα στην ατζέντα την απεμπλοκή της συμμετοχής της Τουρκίας στο SAFE. Η εντατικοποίηση των πιέσεων οφείλεται, βεβαίως, και στο γεγονός ότι πλησιάζει η λήξη της προθεσμίας (30 Νοεμβρίου) για τις χώρες που επιθυμούν δάνεια μέσω του SAFE, καθώς έως τότε θα πρέπει να έχουν καταθέσει τα αμυντικά τους σχέδια, ώστε να γίνει άμεση αξιολόγησή τους από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο.
Ποια μέλη της Ε.Ε. στηρίζουν το τουρκικό αίτημα – Το θέμα αναμένεται να απασχολήσει τη συνάντηση που θα έχει τη Δευτέρα ο ΥΠΕΞ Γιώργος Γεραπετρίτης με τον Γερμανό ομόλογό του.
Η Αθήνα δεν μετακινείται, βεβαίως, από τη βασική θέση που έχει λάβει ευθύς εξαρχής: η Τουρκία θα πρέπει να δείξει κάποια σημάδια συμμόρφωσης με βασικές αρχές που πρέπει να ακολουθεί όποια χώρα επιθυμεί να συνεταιριστεί με την Ε.Ε., εν ολίγοις να μην απειλεί κράτη-μέλη της. Γι’ αυτό και ο κ. Μητσοτάκης έχει ευθέως κάνει αναφορά στο ενεργό casus belli της Τουρκίας, αλλά και στη θεωρία των «γκρίζων ζωνών», επί τη βάσει της οποίας η Αγκυρα αμφισβητεί την ελληνική κυριαρχία σε νησιά και νησίδες του Αιγαίου. Ο κ. Γεραπετρίτης θα κινηθεί, βεβαίως, στην ίδια γραμμή και στη συνάντηση που θα έχει με τον κ. Βάντεφουλ τη Δευτέρα. Υπενθυμίζεται ότι ο κ. Μερτς, από την πρώτη ημέρα της εκλογής του στην καγκελαρία της Γερμανίας, φρόντισε να κάνει σημαντική στροφή σε σύγκριση με τον προκάτοχό του Ολαφ Σολτς και να αφήσει να εννοηθεί ότι η ατμόσφαιρα για τις τουρκικές υποθέσεις στο Βερολίνο είχε πια αλλάξει. Ουσιαστικά η ανάδειξη Μερτς οδήγησε και στην άρση των γερμανικών επιφυλάξεων για την εξαγωγή των μαχητικών αεροσκαφών τύπου Eurofighter.
Με τη Γερμανία συντάσσονται ουσιαστικά οι υπόλοιπες τρεις από τις τέσσερις μεγάλες χώρες της Ε.Ε. Η Ιταλία, η Ισπανία και η Πολωνία επιθυμούν την ενίσχυση των σχέσεων με την Τουρκία στον αμυντικό τομέα και προς το παρόν η μοναδική που κρατά αντιστάσεις είναι η Γαλλία, η οποία μαζί με την Ελλάδα και την Κυπριακή Δημοκρατία μπλοκάρουν την είσοδο της Αγκυρας στο SAFE. Τη συμμετοχή της Τουρκίας στηρίζει ένθερμα το σύνολο των Βαλτικών χωρών. Η τουρκική συμμετοχή στηρίζεται και από τη Σουηδία και τη Φινλανδία, όπου, προφανώς, δεν έχουν ξεχάσει τα «γυμνάσια» της Αγκυρας για την ένταξη αυτών των χωρών στο ΝΑΤΟ.
Πρακτικά, οι υπόλοιπες χώρες της Ε.Ε. στηρίζουν τη συνεργασία με την Τουρκία, καθώς θεωρούν ότι το κράτος με τον δεύτερο μεγαλύτερο στρατό στο ΝΑΤΟ, και με μια αμυντική βιομηχανία σε άνθηση είναι ιδανικός εταίρος για την Ευρώπη.
Στην Αθήνα έχουν, βεβαίως, μεταβιβαστεί με διάφορους τρόπους οι εκτιμήσεις ουκ ολίγων Ευρωπαίων –κυρίως των Ανατολικών– ότι η στάση της Τουρκίας στο Ουκρανικό είναι σαφώς υποκριτική, ωστόσο θεωρούν πως στην παρούσα φάση η Ευρώπη χρειάζεται τόσο τις βιομηχανικές δυνατότητες των Τούρκων όσο και την προθυμία τους να εμπλακούν σε μέτωπα εφόσον αυτό απαιτηθεί.
Για «μαξιμαλιστικές φιλοδοξίες» κάνει λόγο η Αγκυρα
Του Μανώλη Κωστίδη
Κωνσταντινούπολη-Ανταπόκριση. Η Αγκυρα υποστηρίζει πως κάποιες χώρες που εμποδίζουν την ένταξη της Τουρκίας στο πρόγραμμα SAFE έχουν «μαξιμαλιστικές φιλοδοξίες». Μια ερμηνεία που έμμεσα περιλαμβάνει και την Αθήνα.
«Φωτογραφίζει» τη στάση που τηρεί η Αθήνα αναφορικά με την Ευρωπαϊκή Αρχιτεκτονική Αμυνας – Καθυστερήσεις με την προμήθεια των Eurofighter.
Πηγές του υπουργείου Αμυνας της Τουρκίας σε ερωτήσεις σχετικά με τις απόπειρες να αποκλειστεί η χώρα από τον μηχανισμό SAFE (Ευρωπαϊκή Αρχιτεκτονική Αμυνας και Ασφάλειας) δήλωσαν: «Γινόμαστε μάρτυρες προσπαθειών προς την κατεύθυνση αποκλεισμού από την Ευρωπαϊκή Αρχιτεκτονική Αμυνας και Ασφάλειας των συμμάχων που δεν είναι μέλη της Ε.Ε., συμπεριλαμβανομένης της χώρας μας, ή χρήσης αυτών ως διαπραγματευτικού εργαλείου. Γίνεται αντιληπτό ότι ορισμένα κράτη-μέλη της Ε.Ε. επιδιώκουν να υλοποιήσουν τις μαξιμαλιστικές τους φιλοδοξίες, παρεμποδίζοντας πολύ σημαντικές αποφάσεις για την ασφάλεια της Ε.Ε.».
Συλλογική αλληλεγγύη
Πηγές του τουρκικού υπουργείου Αμυνας υποστηρίζουν ότι η ευρωπαϊκή ασφάλεια μπορεί να ενισχυθεί μόνο διά της συμμετοχής, της στρατηγικής προοπτικής και της συλλογικής αλληλεγγύης και ότι αυτό απαιτεί μια οραματική προσέγγιση. «Πιστεύουμε ότι η χώρα μας, με τις αμυντικές δυνατότητες που διαθέτει, θα συμβάλει σημαντικά στην ευρωπαϊκή άμυνα και ασφάλεια. Αυτό επισημαίνεται και από πολλούς συμμάχους μας, μέλη της Ε.Ε. Στο πλαίσιο αυτό, θα συνεχίσουμε να εργαζόμαστε με τους ανοιχτόμυαλους και οραματιστές Ευρωπαίους συμμάχους μας για την ανάπτυξη της αμυντικής συνεργασίας εντός και εκτός του μηχανισμού SAFE».
Πληροφορίες από την τουρκική πλευρά αναφέρουν ότι η στάση της ελληνικής κυβέρνησης σχετικά με τους όρους που έχει θέσει για άρση του casus belli, όπως και των «γκρίζων ζωνών» δεν βοηθούν ούτε στη βελτίωση του κλίματος στις ελληνοτουρκικές σχέσεις ούτε στην ευρωπαϊκή ασφάλεια. Η θέση της Αγκυρας στα συγκεκριμένα ζητήματα είναι ξεκάθαρη, όπως λένε εδώ και 30 χρόνια και παρατηρούν επίσης πως οι δημόσιες τοποθετήσεις για ζητήματα ασφάλειας της Ευρώπης και οι όροι που επιχειρούνται να τεθούν δεν έχουν ιδιαίτερο νόημα και δεν συμβάλουν στο ευρωπαϊκό όραμα ασφάλειας στο οποίο, όπως υποστηρίζουν, η Τουρκία μπορεί να συμβάλει σε πολλά.
Εν τω μεταξύ, δεν έχει υπάρξει κάποια οριστική συμφωνία για την προμήθεια των Εurofighter για τις ανάγκες της τουρκικής αεροπορίας. Η Αγκυρα αναφέρει ότι προκειμένου να καλύψει τις επιχειρησιακές ανάγκες της πολεμικής της αεροπορίας, κάνει διάφορες ενέργειες έως ότου τεθεί σε υπηρεσία το εθνικό αεροσκάφος της Τουρκίας KAAN.
«Δεν έχει οριστικοποιηθεί ακόμη η κατάσταση όσον αφορά την προμήθεια των Eurofighter. Η σύμβαση θα ανακοινωθεί στο κοινό όταν φτάσει στο στάδιο της έγκρισης. Θα θέλαμε να υπενθυμίσουμε πως δεν θα πρέπει να δίδεται βάση σε δηλώσεις που γίνονται πέραν των επισήμων», αναφέρουν πηγές του υπουργείου Αμυνας της Τουρκίας.
