Σήμερα συμπληρώνονται σαράντα ημέρες από την Ανάσταση έως την Ανάληψη του Κυρίου. Η Πέμπτη της Αναλήψεως είναι η τελευταία φορά που ψάλλεται το «Χριστός Ανέστη» στην Εκκλησία, σηματοδοτώντας το τέλος του πασχαλινού κύκλου.
Κατά την παράδοση, στα σπίτια όπου έχουν μείνει δάφνες ή λουλούδια από το Πάσχα, αυτά πρέπει να καούν. Επίσης, πιστεύεται ότι αν κάποιος παραμείνει ξύπνιος τα μεσάνυχτα, μπορεί να δει τους ουρανούς να ανοίγουν για να περάσει ο Χριστός. Όπως λέει η λαϊκή παράδοση: «Όσοι είναι καθαροί, ξαγρυπνούν τη νύχτα, να δουν τον Χριστό που αναλήφεται. Οι άξιοι βλέπουν ένα φως, που ανεβαίνει στον ουρανό…».
Στη Λήμνο, η Ανάληψη ονομαζόταν «Γαλατοπέφτη», καθώς το γάλα της ημέρας δεν έπηζαν, αλλά το μοίραζαν σε φίλους και γνωστούς. Το υπόλοιπο γάλα το χρησιμοποιούσαν για να φτιάξουν ρυζόγαλο, εξ ου και η ονομασία.
Οι ψυχές των νεκρών και η επιστροφή τους
Σύμφωνα με την παράδοση, η Ανάληψη είναι η ημέρα που οι ψυχές των νεκρών, ακόμα και εκείνων που βρίσκονταν στην Κόλαση, επιστρέφουν στον τόπο τους μετά την ελεύθερη περιήγησή τους στη γη από το Πάσχα. Οι ζωντανοί βοηθούν τις ψυχές να βρουν την ησυχία τους με τελετές: πηγαίνουν στα νεκροταφεία και ανάβουν κεριά, συγκεντρώνονται στα σπίτια των νεκρών, φτιάχνουν κόλλυβα και πίτες, και μοιράζουν τροφές ως ελεημοσύνη για την ανάπαυση των αγαπημένων τους.
Το μπάνιο και η «πέτρα της μαλλιαρής»
Η Ανάληψη θεωρείται η πρώτη καλοκαιρινή μέρα που επιτρέπεται το μπάνιο στη θάλασσα. Πριν από αυτήν, πιστεύεται ότι το νερό μπορεί να είναι επικίνδυνο. Οι πιστοί κατεβαίνουν μετά τη λειτουργία, σταυροκοπούνται και μετράνε 40 κύματα (όσες και οι ημέρες από το Πάσχα) πριν βουτήξουν. Μαζεύουν επίσης νερό από τα 40 κύματα σε μπουκάλια για να ραντίσουν τα σπίτια τους, λέγοντας: «Όπως ανελήφτηκε ο Χριστός, έτσι να ανεληφτεί από το σπίτι μας κάθε κακό». Το νερό αυτό φυλάσσεται και ως θεραπευτικό για αρρώστιες ή «βάσκαμα».
Σε πολλές περιοχές, όπως το Αϊβαλί της Μικράς Ασίας και οι ακτές της Αττικής, οι άνθρωποι έψαχναν στα ρηχά για τη «πέτρα της μαλλιαρής», μια πέτρα με βρύα που φέρνει ευτυχία. Αυτή η πέτρα συμβολίζει την καθαρτική δύναμη της θάλασσας, η οποία, κατά την αρχαία παράδοση, «ξεπλένει τα ανθρώπινα κακά». Την ημέρα της Αναλήψεως, με τον Χριστό να ανεβαίνει στον ουρανό, η θάλασσα θεωρείται ιδιαίτερα αγία και ανανεωτική.
Έτσι, η Ανάληψη δεν είναι μόνο θρησκευτική γιορτή, αλλά και μια ημέρα συμβολισμού, καθαρμού και ελπίδας.