Το Προεδρικό Διάταγμα (ΠΔ) για την οριοθέτηση οικισμών με πληθυσμό κάτω των 2.000 κατοίκων έχει προκαλέσει έντονες αντιδράσεις, καθώς οι συνέπειές του συνεχίζουν να πυροδοτούν διαμαρτυρίες. Παρά τις δεσμεύσεις της κυβέρνησης για μια ενδιάμεση ρύθμιση που θα μπορούσε να περιορίσει την απαξίωση περιουσιών, η δυσαρέσκεια παραμένει έντονη.
Το ΠΔ επαναπροσδιορίζει τα όρια περίπου 10.000 οικισμών, με αποτέλεσμα χιλιάδες οικόπεδα, που μέχρι πρόσφατα ήταν άρτια και οικοδομήσιμα, να χάνουν τη δυνατότητα δόμησης και, κατ’ επέκταση, την αξία τους. Επιπρόσθετα, οικόπεδα μικρότερα των δύο στρεμμάτων στο κέντρο των οικισμών μετατρέπονται σε μη οικοδομήσιμα. Το μέτρο, που εκδόθηκε σε συμμόρφωση με αποφάσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ), στοχεύει να περιορίσει το άναρχο «ξεχείλωμα» των οικισμών, ακυρώνοντας επεκτάσεις που είχαν εγκριθεί με νομαρχιακές αποφάσεις από το 1983 και μετά. Το ΠΔ δεν επηρεάζει υπάρχοντα κτίσματα, αλλά καθιστά τη μελλοντική δόμηση σημαντικά πιο δύσκολη.
Προσπάθειες Περιορισμού της Κρίσης
Η κυβέρνηση επιχειρεί να μετριάσει την οργή, που εκφράζεται ακόμη και από βουλευτές της ΝΔ και αιρετούς της τοπικής αυτοδιοίκησης. Η Κεντρική Ένωση Δήμων και Κοινοτήτων (ΚΕΔΕ) ζήτησε ομόφωνα την αναστολή του ΠΔ μέχρι να διεξαχθεί διαβούλευση με το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, το ΣτΕ και το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας (ΤΕΕ) για μια βιώσιμη λύση.
Ο Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Σταύρος Παπασταύρου, δήλωσε στην ΕΡΤ ότι η κυβέρνηση εξετάζει νομοθετική ρύθμιση, με επιστημονική τεκμηρίωση και σεβασμό στις αποφάσεις του ΣτΕ, για την ένταξη ακινήτων με γεωγραφική ή οικιστική σύνδεση στους οικισμούς. Η ρύθμιση θα αφορά «γκρίζες» περιοχές, όπου θα οριστούν Περιοχές Ελέγχου Χρήσεων, επιτρέποντας δόμηση σε οικόπεδα μεταξύ δύο και τεσσάρων στρεμμάτων, εφόσον διαθέτουν πρόσωπο σε κοινόχρηστη οδό. Ωστόσο, μικρότερα οικόπεδα (300-500 τ.μ.) δεν θα επωφεληθούν και θα χαρακτηριστούν αγροτεμάχια.
Διευκρινίσεις από το ΣτΕ
Μετά τον σάλο, το ΣτΕ διευκρίνισε ότι δεν απαγορεύει πλήρως την επέκταση οικισμών, αλλά θέτει αυστηρές προϋποθέσεις. Η επέκταση απαιτεί πολεοδόμηση, εγκεκριμένο τοπικό ή ειδικό πολεοδομικό σχέδιο και, μέχρι την έγκρισή τους, εγκεκριμένο Γενικό Πολεοδομικό Σχέδιο (ΓΠΣ) ή Σχέδιο Χωρικής και Οικιστικής Οργάνωσης Ανοικτής Πόλης (ΣΧΟΟΑΠ). Οι αποφάσεις πρέπει να βασίζονται σε επιστημονικά δεδομένα, αποκλείοντας επεκτάσεις για λόγους όπως η «οικιστική πίεση» για εξοχικές κατοικίες. Στην πράξη, η επέκταση καθίσταται σχεδόν αδύνατη για τους περισσότερους μικρούς οικισμούς, των οποίων ο μόνιμος πληθυσμός συρρικνώνεται, παρά την καλοκαιρινή τουριστική κίνηση.
Αντιδράσεις από ΤΕΕ και ΚΕΔΕ
Το ΤΕΕ, ιδιαίτερα από την περιφέρεια, εξέφρασε έντονη κριτική. Η Διοικούσα Επιτροπή του ΤΕΕ Δυτικής Κρήτης χαρακτήρισε το ΠΔ «αντισυνταγματικό», υποστηρίζοντας ότι η οριζόντια εφαρμογή του προκαλεί αδικίες, απαξιώνει την περιουσία μικροϊδιοκτητών και υπονομεύει την ασφάλεια δικαίου. Επισημαίνει ότι οικόπεδα εντός οικισμών για 40 χρόνια, που ήταν άρτια και οικοδομήσιμα, μετατρέπονται ξαφνικά σε μη οικοδομήσιμα αγροτεμάχια.
Η ΚΕΔΕ εκφράζει παρόμοιες ανησυχίες. Ο Μανώλης Κοκοσάλης, πρόεδρος της Επιτροπής Περιβάλλοντος, προειδοποίησε ότι η εφαρμογή του ΠΔ θα οδηγήσει στην εγκατάλειψη των μικρών οικισμών και τη μετακίνηση του πληθυσμού σε αστικά κέντρα. Ο δήμαρχος Μινώα Πεδιάδας, Βασίλης Κεγκέρογλου, χαρακτήρισε το ΠΔ «προκρούστειο», σημειώνοντας ότι οι πολίτες έχασαν από τη μια μέρα στην άλλη την αξία των οικοπέδων τους, τα οποία πλέον θεωρούνται «χωραφάκια».
Πληροφορίες από in.gr
