Η βραχυχρόνια μίσθωση μέσω πλατφορμών όπως το Airbnb έχει κυριαρχήσει στην Αττική, με τις κλίνες από τέτοια καταλύματα να ξεπερνούν κατά πολύ αυτές των ξενοδοχείων. Στην Αθήνα, με 14.000 καταχωρήσεις, περιοχές όπως η Πλάκα και το Κουκάκι βρίσκονται στο επίκεντρο, πυροδοτώντας συζητήσεις για την επίδραση στην αγορά στέγασης, την αύξηση των ενοικίων και την ποιότητα ζωής των κατοίκων, λόγω υπερτουρισμού και θορύβου.
Συγκέντρωση και επιπτώσεις στο κέντρο της Αθήνας
Σε ρεπορτάζ του in.gr και σύμφωνα με τον Στέφανο Τύρο, φυσικό, οικονομολόγο και ερευνητή στο Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ, το 60% των καταλυμάτων βραχυχρόνιας μίσθωσης εντοπίζεται στο κέντρο της Αθήνας. Η υπερπροσφορά σε αυτές τις περιοχές έχει προκαλέσει δυσαρέσκεια στους κατοίκους, ιδιαίτερα σε Κουκάκι και Πλάκα, λόγω της έντονης τουριστικής πίεσης και της απώλειας κοινωνικής συνοχής. Έρευνα του Πανεπιστημίου Αθηνών (2024) επιβεβαιώνει την αυξανόμενη δυσφορία, ενώ η AirDNA αναφέρει ότι το 77% των καταλυμάτων στην Αττική είναι διαμερίσματα, ενισχύοντας την αίσθηση «υπερκορεσμού».
Ο Τύρος, σε ανάρτησή του στο X, δημοσίευσε χάρτη της Αθήνας με τις καταχωρήσεις Airbnb, σημειώνοντας «χαμός» σε Πλάκα και Κουκάκι. Επισημαίνει ότι λιγότερο από το 1/3 των καταχωρήσεων αφορά ιδιώτες με μία μόνο ιδιοκτησία, σε αντίθεση με το 85% στο Άμστερνταμ. Αντίθετα, η Αθήνα μοιάζει περισσότερο με τη Βαρκελώνη, όπου το ποσοστό αυτό είναι ακόμα χαμηλότερο. Επιπλέον, πάνω από το 1/3 των διαμερισμάτων διαχειρίζονται από ιδιώτες ή εταιρείες με περισσότερες από 10 καταχωρήσεις, ενώ οι κορυφαίοι διαχειριστές ελέγχουν 50 έως 125 ιδιοκτησίες, δημιουργώντας ουσιαστικά «παράτυπα ξενοδοχεία» εντός της πόλης.
Ρυθμίσεις και περιορισμοί
Από το 2024, η Ελλάδα έχει επιβάλει περιορισμούς στη βραχυχρόνια μίσθωση, περιλαμβάνοντας ανώτατο όριο 90 ημερών ενοικίασης ετησίως για ιδιοκτήτες με ένα ακίνητο και υποχρεωτική εγγραφή στο Μητρώο Ακινήτων Βραχυχρόνιας Διαμονής. Οι δήμοι Αθηναίων και Πειραιά εξετάζουν περαιτέρω περιορισμούς λόγω της πίεσης στην αγορά στέγασης. Παράλληλα, έρευνες της ΑΑΔΕ το 2024 αποκάλυψαν 3.000 μη δηλωμένα καταλύματα στην Αττική, με πρόστιμα από €5.000 έως €20.000 ανά παράβαση.
Πρόσφατα, η επταμελής σύνθεση του Συμβουλίου της Επικρατείας έκρινε παράνομη και ανυπόστατη εγκύκλιο της ΑΑΔΕ που επέβαλε αυτοτελές τέλος επιτηδεύματος στα Airbnb, λόγω πλημμελούς δημοσίευσης. Το θέμα έχει παραπεμφθεί στην Ολομέλεια του ΣτΕ για οριστική απόφαση, υπογραμμίζοντας τη σημασία του για τον τουριστικό και στεγαστικό κλάδο.
Προτάσεις για βιώσιμη διαχείριση
Ο Τύρος προτείνει μια ισορροπημένη προσέγγιση, αναγνωρίζοντας τα οφέλη της βραχυχρόνιας μίσθωσης, ιδιαίτερα κατά την οικονομική κρίση, αλλά και την ανάγκη ρύθμισης. Αντί για αυστηρούς περιορισμούς, υποστηρίζει την επιβολή πρόσθετης φορολογίας από τον Δήμο σε διαχειριστές με πολλαπλές καταχωρήσεις, ώστε να μειωθεί ο αριθμός των «παράτυπων ξενοδοχείων». Τα έσοδα θα μπορούσαν να χρηματοδοτήσουν την ανακαίνιση δημοτικών ή ιδιωτικών κτιρίων για μακροχρόνια ενοικίαση, ενισχύοντας την προσφορά στέγης.
Η κυριαρχία του Airbnb στην Αθήνα, με επίκεντρο περιοχές όπως το Κουκάκι και η Πλάκα, έχει αναδείξει την ανάγκη για ισορροπία μεταξύ τουρισμού και ποιότητας ζωής. Οι υπάρχοντες περιορισμοί, οι έλεγχοι για μη δηλωμένα καταλύματα και οι προτάσεις για στοχευμένη φορολογία αποτελούν βήματα προς μια πιο βιώσιμη διαχείριση της βραχυχρόνιας μίσθωσης, με στόχο την προστασία της κοινωνικής συνοχής και την ανακούφιση της στεγαστικής κρίσης.
Πληροφορίες από in.gr
