Η κατανάλωση του μπακαλιάρου παραμένει έντονα δημοφιλής, ειδικά κατά την εθνική επέτειο της 25ης Μαρτίου, όπου το παραδοσιακό «μπακαλιάρος σκορδαλιά» τιμάται. Ωστόσο, πίσω από αυτή τη γαστρονομική παράδοση κρύβεται μια πολύπλοκη αλυσίδα εφοδιασμού, εμπορικοί και γεωπολιτικοί παράγοντες που επηρεάζουν τη διαθεσιμότητα και την τιμή του, όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά και παγκοσμίως.
Ακριβότερος και πιο σπάνιος
Παλιότερα, ο μπακαλιάρος θεωρούνταν φθηνό και άφθονο ψάρι, γνωστό ως «το κρέας του φτωχού». Σήμερα, όμως, η υπεραλίευση και οι γεωπολιτικές αναταραχές (πόλεμος στην Ουκρανία, κυρώσεις στη Ρωσία κ.ά.) έχουν οδηγήσει σε σημαντική μείωση των αποθεμάτων και έντονη αύξηση των τιμών.
Στις αγορές, οι τιμές φέτος αυξήθηκαν κατά 8%-10%. Στη Βαρβάκειο αγορά, ο παστός μπακαλιάρος πωλείται από 15 έως 22 €/kg, ο ξαλμυρισμένος από 6 έως 10 €/kg, ενώ ο φρέσκος φτάνει τα 15-22 €/kg. Στα ιχθυοπωλεία, οι τιμές είναι ακόμη υψηλότερες: ο ξαλμυρισμένος κοστίζει 10-13 €/kg και ο παναρισμένος 15-17 €/kg. Ο φρέσκος μπορεί να φτάσει και τα 25 €/kg, αναγκάζοντας τους καταναλωτές να στραφούν σε εναλλακτικές, όπως το λινγκ και το μπρόσθιο, που όμως έχουν επίσης ανέβει σε τιμή.
Οι λόγοι της ακρίβειας
Υπεραλίευση: Οι πληθυσμοί του μπακαλιάρου έχουν μειωθεί δραστικά, οδηγώντας την ΕΕ να επιβάλλει αυστηρές ποσοστώσεις βάσει επιστημονικών δεδομένων.
Γεωπολιτικές συνέπειες: Ο πόλεμος στην Ουκρανία και οι κυρώσεις στη Ρωσία έχουν διαταράξει τις εισαγωγές. Η Ρωσία, ως κύριος προμηθευτής μπακαλιάρου στην ΕΕ (26,3% των εισαγωγών το 2023), αντιμετωπίζει δασμούς 13,7%, ενώ παράλληλα απαγορεύσεις αλιείας σε χώρες όπως η Σουηδία και οι χώρες της Βαλτικής επιβαρύνουν περαιτέρω την αγορά.
Ο κλάδος υπό πίεση
Οι εταιρείες αντιμετωπίζουν έντονο ανταγωνισμό, με τους μεγάλους παίκτες να ενισχύουν τη θέση τους και τους μικρότερους να δυσκολεύονται. Οι τιμές έχουν αυξηθεί κατά 10%-15% για τον μπακαλιάρο και 10% για άλλα θαλασσινά, χωρίς προοπτικές μείωσης. Όπως επισημαίνει ο κ. Λυμπερόπουλος (CEO της Πυθέας Αλιεύματα), η διακοπή των εμπορικών σχέσεων ΕΕ-Ρωσίας ωφέλησε τη Ρωσία, η οποία ελέγχει σημαντικό μερίδιο των ποσοστώσεων.
Παρά τις αυξήσεις, ο μπακαλιάρος εξακολουθεί να είναι μια πολύτιμη πηγή πρωτεΐνης, ιδανική για vegan και παιδιά. Ωστόσο, η πρόσβαση σε αυτόν γίνεται ολοένα πιο δύσκολη και δαπανηρή, μεταμορφώνοντάς τον από σύμβολο της δημοτικής διατροφής σε προϊόν πολυτελείας.
Πληροφορίες από ot.gr
