Ενδοσχολική βία (φόβου και θανάτου): αρκούν οι διαπιστώσεις και οι αφορισμοί ή οι υπερβολές των ΜΜΕ; - Άρθρο του Γ. Πανούση

Γράφει ο Καθηγητής Γιάννης Πανούσης - 

Σε συνέχεια με προηγούμενο κείμενό μου που αφορούσε στην ενδοοικογενειακή βία [Saronic 23/4/20] κι ενόψει της επαναλεοτουργίας από 11/5 των σχολείων ,συνεχίζω μ’ένα φαινόμενο στενά συνδεδεμένο με το προηγούμενο.

1. Η σύνδεση των καταλήψεων ή της ενδοσχολικής βίας με την οικονομική κρίση, η (πολιτικο-ιδεολογική) δικαιολόγηση των καταστροφών της δημόσιας περιουσίας του σχολείου από ανήλικους στο όνομα της διαφορετικότητας ή του συμψηφισμού με τις παρανομίες των ενηλίκων, η κυβερνο-καζούρα, η μαγκιά της εφηβείας ή και η μίμηση πολιτικών ακροτήτων ξαναφέρνουν στην επικαιρότητα το ζήτημα αυτής της μορφής της νεανικής βίας.
Η διδασκαλία ηθικής στα σχολεία από τη μία, αστυνομικοί της «τάξης» από την άλλη και στο πλάι Παρατηρητήρια για την Πρόληψη (με κυρίαρχη την παρουσία ΜΚΟ και ψυχολόγων) ή και συνεργασία Σχολείου, Αρχών (με κυρίαρχο το ρόλο της Αστυνομίας) επιχειρούν να δώσουν απαντήσεις.

2. Η Ευρωπαϊκή καμπάνια ενάντια στο σχολικό εκφοβισμό (29/1/13) διευρύνει τη διάσταση του φαινομένου το οποίο έτσι κι αλλιώς έχει καταστεί πλέον παγκόσμιο.
Η πολυκτονία (με 27 νεκρούς) στο σχολείο του Κονέκτικατ χωρίς να είναι τυπικά αποτέλεσμα ενδοσχολικής βίας έφερε και πάλι στο προσκήνιο – εκτός από το πρόβλημα της κατοχής όπλων – και την ψυχοπαθολογία δραστών τέτοιων εγκλημάτων όπου το σύνδρομο της τυφλής βίας erga omnes (ως αντι- συστημικό φαινόμενο ή και ως τρόπος επιβίωσης) επικυριαρχούν.

3. Τα διάφορα προφίλ (δράστη και θύματος) φτάνουν μέχρι τη σύνδεση του (κυβερνο)εκφοβισμού με τα ναρκωτικά και την παιδοφιλία. Οι ένοπλοι καθηγητές και μαθητές το διάχυτο ρατσιστικό μίσος αυξάνονται. Οι εκπαιδευτικοί που πέφτουν πλέον συχνά θύματα των ιδίων των μαθητών τους εντάσσουν πλέον το school shooMng, από εγκληματολογική σκοπιά, στις μαζικές ανθρωποκτονίες (mass murders). Ο δράστης, με μια μόνο δολοφονική επίθεση σε σχολείο σκοτώνει αδιακρίτως πολλά θύματα με τα οποία συχνά δεν τον συνδέει τίποτα.

4. Οι έρευνες συνεχίζονται.Το ίδιο και η αναζήτηση θεσμικών/ σχολικών μέσων διαχείρισης του φαινομένου. Ομως η επιθετική συμπεριφορά των νέων αρχίζει να εκδηλώνεται από μικρότερες ηλικίες και να μην είναι εύκολο ν’ αντιμετωπισθεί με τις παλιές αντιλήψεις και τα παμπάλαια μέσα/μέτρα.

Η βία, ο εκφοβισμός, το school shooting εκφράζουν μια ακραία πτυχή της λαϊκής κουλτούρας που υιοθετεί η περιθωριοποιημένη εφηβεία για να δώσει το δικό της (αρνητικό) «στίγμα» σ’ αυτό τον ακατανόητο και ανθρωποφαγικό τρόπο λειτουργίας της σύγχρονης κοινωνίας.

Μπορεί πίσω από κάθε τέτοια πράξη να κρύβεται ένας προσωποποιημένος ψυχισμός οργής αλλά το φαινόμενο ως τέτοιο πέραν των άλλων παραμέτρων του εκπέμπει δύο κρίσιμα μηνύματα:
Το μη-σεβασμό των δικαιωμάτων των άλλων και την ένοχη σιωπή των εμπλεκόμενων και των «παρατηρητών».
Αν υπερβούμε αυτά τα δύο αρνητικά πολιτισμικά χαρακτηριστικά του νεοέλληνα τότε ίσως μπορούμε ν’ αρχίσουμε να ελπίζουμε.

Καθηγητής Γ. Πανούσης