ΡΟΗ ΕΙΔΗΣΕΩΝ

Η πρώτη ελληνική Πρωτομαγιά

Η 1η Μαΐου του 1886 στο Σικάγο, όπου οι διεκδικήσεις για οκτάωρη εργασία συνοδεύτηκαν από τη βίαιη καταστολή των κινητοποιήσεων και τον απαγχονισμό των πρωταγωνιστών του εργατικού ξεσηκωμού, είχε σημαντικό αντίκτυπο στις διεθνείς οργανώσεις του σοσιαλιστικού και εργατικού κινήματος.

Ψηφίδες από τον εορτασμό της αγωνιστικής επετείου της 1ης Μαΐου στην Ελλάδα, που γιορτάστηκε πρώτη φορά μαζικά το 1893 μπροστά από το Παναθηναϊκό Στάδιο με 2000 συγκεντρωμένους, σύμφωνα με τον σοσιαλιστικό Τύπο της εποχής, δημοσιεύει σήμερα το Αθηναϊκό - Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων.

 

Πρόκειται για τεκμήρια από το αρχείο του διανοούμενου και εκδότη Σταυρου Καλλεργη, ιδρυτή του Σοσιαλιστικού Συλλόγου και εκδότη του «Σοσιαλιστή», πρωταγωνιστή της ιστορικής εκείνης περιόδου «κατά του άθλιου πλουτοκρατικού συστήματος».

Το αρχείο του εναπόκειται στο ιστορικό Αρχείο του Μουσείου Μπενάκη μετά από δωρεά του Ιδρύματος Κοινωνικών και Ιστορικών Ερευνών «Σταυρος Καλλεργης».

Ακολουθεί απόσπασμα από τον κατάλογο «Αρχείο Σταύρου Καλλέργη. Ψηφίδες από τον σχεδιασμό της σοσιαλιστικής πολιτείας» που κυκλοφόρησε το 2013 από την Βιβλιοθήκη του Μουσείου Μπενάκη, σε επιμέλεια Κωστή Καρπόζηλου.

[...] Η πρώτη διακριτή εμφάνιση των σοσιαλιστών στον δημόσιο χώρο, με τη συγκέντρωση τους για τον εορτασμό της διεθνούς ημέρας των εργατών τον Μάιο του 1893, επιβεβαιώνει αυτήν την αίσθηση. Εως τότε, ο εργατικός χαρακτήρας της ημέρας αφορούσε πολύ λίγους - το 1891 ομάδα σοσιαλιστών με επικεφαλής τον Καλλέργη φωτογραφήθηκε ομαδικά, το 1892 οι συγκεντρωμένοι δεν ήταν παραπάνω από τριάντα. Στις 2 Μαϊου του 1893 ο έως τότε αδιάφορος αθηναϊκός τύπος έστρεψε τη ματιά του προς το Στάδιο, εκεί όπου εκατοντάδες -δυο χιλιάδες κατά τον Σοσιαλιστή- «υπό μισθον πάσχοντες» άκουσαν τον Σταύρο Καλλέργη να διαβεβαιώνει ότι «η πρόοδος βαδίζει τον δρομον της» και οι εργατικές διεκδικήσεις «του παρόντος» θα οδηγήσουν «εν τω μελλοντι» στην «καταργησιν του κληρονομικού δικαιώματος και της ιδιοκτησίας». Οι εργατικές διεκδικήσεις του παρόντος κωδικοποιουνταν στην κατοχύρωση της οκτάωρης εργασίας με ανάπαυση την Κυριακή και την παροχή επιδομάτων στους «εκ της εργασίας παθοντας». Η επικοινωνία με τα κοινά αιτήματα και τις πρακτικές του διεθνούς σοσιαλιστικου κινήματος επεκτεινόταν σε εμφατικές λεπτομέρειες, όπως οι ερυθρές κονκάρδες «επι της κομβιοδοχης» των συγκεντρωμενων.

[...] Την πρώτη Μαϊου του 1894, στο Στάδιο, ο αριθμός των συγκεντρωμενων ήταν μεγαλύτερος από κάθε άλλη φορα, επιβεβαιωνοντας το ενδιαφερον, αναμικτο με περιεργεια, για τις σοσιαλιστικες ιδεες και τα δημοσια προσωπα του κινηματος, τον Πλατωνα Δρακουλη και τον Σταυρο Καλλεργη, που ηταν οι κυριοι ομιλητες. Οι παρεες και οι οικογενειες -«αι εργατικαι ταξεις [που] εποικιλλον το πολυ αυτο πληθος»- στα καφενεια και στην υπαιθρο, οπως και οι εκατονταδες περιπατητες περιξ του Σταδιου, προσεδωσαν επιπλεον ογκο στη σοσιαλιστικη συγκεντρωση. Διανομη φυλλαδιων, ερυθρα σηματα «επι της κομβιοδοχης», το ψηφισμα της συγκεντρωσης, οι λογοι των Δρακουλη, Καλλεργη και Μαρκαντωνατου επιβεβαιωσαν την τυπολογια της εργατικης Πρωτομαγιας. Η πυκνοτητα των αναφορων στην «ευταξια» της δημοσιας συναθροισης υπογραμμιζει τον αποηχο της ορμητικης εμφανισης των σοσιαλιστων τον Δεκεμβριο του 1893 και των ευρωπαικων ειδησεων για τον συγκρουσιακο χαρακτηρα της ημερας: «η αστυνομια [...] ελαβε τα καταλληλα μετρα προς «ημερον διεξαγωγην της συγκεντρωσεως», «γραφικον ητο το θεαμα των διασχιζοντων το πληθος απειρων αστυφυλακων, των εφιππων χωροφυλακων, των ιππεων και των αξιωματικων», «εθεαθησαν αστυφυλακες τινες, εκ των διαταχθεντων οπως επιβλεπωσιν την ταξιν, διανεμοντες κρυφιως προ- κηρυξεις εις το πληθος των θεατων». Δικαιολογωντας την αρνηση του να παραστει ως ομιλητης, ο αρχισυντακτης του Μεταρρυθμιστη Δημητριος Ζαλουχος επικαλεστηκε τον κινδυνο να «διαβληθωμεν [...] οτι εμεις εξηγειρομεν και ερεθιζομεν τους εργατας».

Η πρωτομαγιατικη συγκεντρωση του 1894 υπηρξε η τελευταια του 19ου αιωνα. Το 1895, η επιτροπη του σοσιαλιστικου συλλογου «Αρδην» γνωστοποιησε «οτι σημερον 1ην Μαϊου ημεραν εορτης των σοσιαλιστων δεν θα προβωμεν εις ουδεμιαν εκδηλωσιν των φρονηματων μας», ενω τα επομενα χρονια οι ειδησεις αφορουσαν αποκλειστικα την -«μελαγχολικωτερα» το 1897- «εορτη των ανθεων» και των ρομαντικων περιπατητων. Η ανησυχια του Ζαλουχου εμελε να επιβεβαιωθει: απο τον Μαιο του 1894 οι σοσιαλιστες γνωρισαν ποικιλες διωξεις, οι διαβρωτικες επιπτωσεις των οποιων αφησαν ορατα ιχνη στη διαμορφωση του σοσιαλιστικου κινηματος. Οι εξελιξεις ειχαν ως αφετηρια τη συλληψη στις 27 Μαϊου του Ευαγγελου Μαρκαντωνα του, που ηταν ομιλητης στην πρωτομαγιατικη συγκεντρωση και ηγετικη μορφη του Σοσιαλιστικου Συλλογου. Συμφωνα με το κατηγορητηριο, ο Μαρκαντωνατος ειχε εκβιασει για τις αναγκες του κινηματος τον Ανδρεα Συγγρο, απαιτωντας 25.000 δραχμες προς «εξιλασμον» του βιου του. Αλλοι εντεκα σοσιαλιστες (μεταξυ αυτων οι Αλεξανδρος Ματιατος, και Διονυσιος Μαργαρης) συνεληφθησαν υστερα απο τρεις μερες [...]

 

Πηγή: ΑΠΕ ΜΠΕ

Διαβάστε επίσης

Κορονοϊός: Κανένας νέος θάνατος, 21 νέα κρούσματα - Γραπτή ενημέρωση από τον Σ.ΤσιόδραΕλλάδα

  Το υπουργείο Υγείας ανακοίνωσε 21 νέα κρούσματα κορωνοϊού στη χώρα μας και κανέναν θάνατο το τελευταίο 24ωρο. Στη γραπτή ενημέρωση του λοιμωξιολόγου κ. Σωτήρη Τσιόδρα αναφέρεται ...

Την Πρόεδρο της Δημοκρατίας θα ενημερώσει αύριο ο Πρωθυπουργός για τις εξελίξεις με την πανδημίαΕλλάδα

  Στο Προεδρικό Μέγαρο θα μεταβεί την Δευτέρα στις 12 το μεσημέρι ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης προκειμένου να ενημερώσει την Πρόεδρο της Δημοκρατίας Κατερίνα Σακελλαροπούλου ...

Οικία του Αλ.Σούτσου το νεοκλασικό της Σταδίου, όπου ξέσπασε φωτιά - Μενδώνη: Άμεση  αποκατάστασηΕλλάδα

  Tο νεοκλασικό κτίριο, επί της Σταδίου 47, που σήμερα τυλίχθηκε στις φλόγες έχει ιστορική σημασία. Ήταν η κατοικία του Αλέξανδρου Σούτσου. H υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού Λίν...

Πρωτομαγιά  στο Σύνταγμα με χρωματιστά σημάδια στο δρόμο και αποστάσεις  - Η συγκέντρωση του ΠΑΜΕ - Εντυπωσιακά πλάνα από video-droneΕλλάδα

  Διαφορετικός είναι φέτος ο εορτασμός της Εργατικής Πρωτομαγιάς λόγω των συνθηκών που έχουν δημιουργηθεί με την πανδημία του νέου κορωνοϊού παγκοσμίως.    Συγκέντρωση στο Σύνταγμα...