Δικαίωμα βαρύ σαν... υποχρέωση

Αποτελεί ίσως το μόνο μειονέκτημα των μικρών κοινωνιών έναντι των μεγάλων πόλεων. Το δικαίωμα τού ψηφίζειν, η χειροπιαστή απόδειξη της λειτουργίας του δημοκρατικού πολιτεύματος, εξελίσσεται συχνά σε υποχρέωση, σε βραχνά που σε πνίγει... Είναι δικαίωμα λοιπόν ή υποχρέωση; Γιατί, αν το δικό μας δικαίωμα τού ψηφίζειν καταδυναστεύεται από το δικαίωμα τού ψηφίζεσθαι που προβάλλουν ο φίλος, ο γείτονας, ο συγγενής –με την απειλή, μάλιστα, του μετέπειτα ελέγχου των εκλογικών καταλόγων και της κατά προσέγγιση διαπίστωσης της αξιοπιστίας μας–, τότε μάλλον δεν εξυπηρετείται η δημοκρατία. Ενας από τους κανόνες συγκρότησης ψηφοδελτίου στις δημοτικές εκλογές είναι η επιλογή υποψηφίων με μεγάλα σόγια. Και αυτό γιατί θεωρείται δεδομένο ότι θα τον ψηφίσουν όλοι οι συγγενείς, έστω και από φόβο μήπως αποκαλυφθεί εκ των υστέρων η... απιστία τους. Τι γίνεται όμως όταν οι... εκπρόσωποι των μεγάλων οικογενειών μοιράζονται σε πολλούς ή και σε όλους τους υποψήφιους συνδυασμούς ενός δήμου; Το δίλημμα είναι όντως βασανιστικό. Και θα ήταν αστείο, αν δεν προσέκρουε στο πιο πολύτιμο δικαίωμα του πολίτη. Το δικαίωμα ελεύθερης επιλογής των προσώπων με ένα και μοναδικό κριτήριο. Την εμπιστοσύνη στις ικανότητες και, κυρίως, στις προθέσεις τους. Αν το κριτήριο επιλογής ευνουχίζεται από τον βαθμό συγγένειας ή την ποιότητα της φιλίας, αυτομάτως το δικαίωμα καταργείται και η ελευθερία βούλησης υποσκάπτεται. Με ρώτησε όταν έβαλε υποψηφιότητα;» απάντησε κάποιος όταν ερωτήθηκε αν θα ψηφίσει τον αδελφό του, υπονοώντας ότι δεν θα τον ψηφίσει, γιατί απλούστατα δεν τον θεωρεί κατάλληλο για τα κοινά. Ήταν η πιο σοφή τοποθέτηση. Απαλλαγμένη από τη μικροαστική αντίληψη μιας ξεπερασμένης νοοτροπίας, που ελάχιστα απέχει από τις πελατειακές συναλλαγές μεταξύ πολιτικών και ψηφοφόρων, τις οποίες όλοι δημόσια μεμφόμαστε. Ηώρα της κάλπης –όπως συνηθίζουμε να λέμε– έφτασε. Το προεκλογικό πανηγύρι τελειώνει. Ας ψηφίσουμε με το χέρι στο... μυαλό. Έχοντας απόλυτη συνείδηση ότι από εμάς εξαρτάται η τύχη του τόπου μας για τα επόμενα πέντε χρόνια. Η σχέση με τους συγγενείς δεν χάνεται. Με τους φίλους θα πιούμε ένα κρασί. Αν είναι άξιοι της εμπιστοσύνης μας, ασφαλώς και θα τους βάλουμε σταυρό. Αν όχι, ας μην απεμπολήσουμε τη μοναδική δυνατότητα συμβολής στο μέλλον του τόπου μας. Δεν υπάρχει περιθώριο για παιχνίδια. Τα προβλήματα μας πνίγουν. Ικανά και έντιμα πρόσωπα υπάρχουν. Αρκεί να τα εντοπίσουμε. Η ευθύνη μάς ανήκει στο ακέραιο. Γιατί το δικαίωμα ψήφου συνιστά τελικά μια πολύ βαριά υποχρέωση...