Τροιζηνιακά ψυχογραφήματα

Η μεγαλύτερη ομορφιά του τόπου αυτού είναι οι άνθρωποι. Σαν τι άνθρωποι λοιπόν μαζεύονται στα καφενεία και στα ταβερνάκια της Τροιζηνίας; Γράφει ο Κωνσταντίνος Παΐδας Μία από τις ομορφότερες γωνιές της Ελλάδας είναι η ιδιαίτερή μου πατρίδα, η Τροιζηνία. Τόπος που «χάρισε» ήρωες στους αρχαίους μύθους και ταυτίστηκε με κορυφαίες στιγμές της Ελληνικής Ιστορίας. Τόπος του οποίου οι μεγαλύτερες ομορφιές κρύβονται εκεί όπου συναθροίζονται οι άνθρωποί του, στα καφενεία και στα ταβερνάκια. Γιατί η μεγαλύτερη ομορφιά του τόπου αυτού είναι οι άνθρωποί του. Σαν τι ανθρώπους λοιπόν θα συναντήσει κανείς, όταν βρεθεί εκεί όπου μαζεύονται οι Τροιζήνιοι; Τον καλόκαρδο γέροντα: Πέρασε όλη του τη ζωή στον τόπο του, και είναι υπερήφανος γι' αυτό. Άφησε τον τόπο του μόνο για να υπηρετήσει τη στρατιωτική του θητεία και για να καμαρώσει τα εγγόνια του, όταν ορκίζονταν επιστήμονες. Η σοφία του είναι τόσο βαθιά, όσο και οι ρυτίδες στο σκαμμένο από τον ήλιο, από το αγιάζι της θάλασσας και από τον μόχθο της γης πρόσωπό του. Θα σε καλημερίσει πάντα καλοσυνάτα, με ένα καθαρό χαμόγελο, σηκώνοντας το δεξί του χέρι. Στα χωρατά του είναι πάντα μετρημένος, με ήθος και ευστροφία. Και, όταν η συζήτηση φτάσει στα σοβαρά, θα σε κάνει πάντα να αναρωτιέσαι πού βρήκε άραγε τόση σοφία. Τη σχεδόν αμίλητη γιαγιά: Η ζωή της μετριέται στα βήματά της γύρω από την αυλή του σπιτιού της, στα κτήματα της οικογένειας και στις περιφορές του Επιταφίου. Το βλέμμα της πάντα χαμηλωμένο και τα λόγια της λιγοστά, εκτός από τις στιγμές που κοιτά τον ουρανό για να «μιλήσει» στον Κύριο. Μόνη της έγνοια τα παιδιά και τα εγγόνια της, να είναι όλοι τους καλά και να προκόβουν. Αν δεν επισκέπτεσαι το σπίτι της, γνωρίζεις την ύπαρξή της μόνον από τα λόγια των ανδρών της οικογένειάς της... Τον καθημερινό άνθρωπο: Ζει «ζυμώνοντας» τη γη που του κληροδότησαν οι γονείς του ή «οργώνοντας» τη θάλασσα με την ψαρόβαρκα του πατέρα του. Μοχθεί μόνο για να είναι γεμάτο το τραπέζι του σπιτιού και να μη λείπει τίποτε από τους δικούς του. Στα δύσκολα μονολογεί «έχει ο Θεός», και Εκείνος με τη σειρά του πάντα τον συντρέχει... Τον «εν δυνάμει πρωθυπουργό» της χώρας: Συνήθως μετρίου αναστήματος, με βλέμμα σπινθηροβόλο. Αναλύει σε δευτερόλεπτα τα πολιτικά προβλήματα της χώρας και έχει έτοιμη λύση για όλα μας τα δεινά. «Ευαγγέλιό» του η εφημερίδα που (ενίοτε) διαβάζει και οι ειδήσεις που βλέπει και αντιλαμβάνεται με τον δικό του, μοναδικό και δημιουργικό τρόπο... Τον παπά: Το πιο μεγάλο «βιβλίο»! Ξέρει τις πληγές, τα βάσανα, τους καημούς, τις αγωνίες, τις ελπίδες και τα εσώψυχα όλων των ανθρώπων του χωριού. Βιώνει τις πιο τραγικές και τις πιο χαρούμενες στιγμές κάθε σπιτιού. Αλλά και πολλοί είναι αυτοί που τον... περιμένουν στη γωνία. Έτσι, όταν βρίσκεται έξω από τον οίκο του Θεού, ακούει και βλέπει πολλά, αλλά μιλάει ελάχιστα, και μόνον όταν πρέπει... Τον καλόκαρδο «τερατολόγο»: Αναζήτησε για χρόνια την τύχη του σε τόπους μακρινούς και απέκτησε μια κάποια «άνεση» για τα γεράματά του. Τρελαίνεται να διηγείται ιστορίες απίστευτες, στις οποίες ο ίδιος ήταν τουλάχιστον συμπρωταγωνιστής, και εξαγριώνεται, όταν το «ακροατήριο» αμφισβητεί τα λεγόμενά του. Είναι πάντα περιζήτητος ως παρέα... Τον «μόνιμο ξενομερίτη»: Κατάγεται από αλλού, μα τυχαία ερωτεύτηκε τον τόπο αυτόν και έφτιαξε εδώ το καταφύγιό του για τα γεράματα. Υπερηφανεύεται που οι ντόπιοι τον έχουν αποδεχθεί ως δικό τους, αλλά κάθε τόσο υπαινίσσεται ότι «βλέπει πιο μακριά», γιατί ξέρει τι γίνεται στον κόσμο. Όταν μιλάει με ξένους, καμαρώνει για την τύχη του να ζει στην Τροιζηνία και, όταν μιλάει με... χωριανούς του, «φουσκώνει», γιατί έχει ζήσει και αλλού. Τους νέους που... δεν τους χωρά ο τόπος τους: Παιδιά στις τελευταίες τάξεις του Λυκείου, πάντα ευγενικά και καλοβαλμένα, που λίγες φορές έως τώρα έχουν φύγει από τον τόπο τους. Το μέρος εδώ δεν τους χωρά, ταξιδεύουν με βιβλία, με ταινίες και με το διαδίκτυο, και διψούν να φύγουν, για να απολαύσουν τη ζωή που νομίζουν ότι ζουν όσοι έχουν την τύχη να βρίσκονται αλλού. Συνήθως σπουδάζουν, σταδιοδρομούν και πραγματοποιούν τα όνειρά τους, ώσπου ωριμάζουν και συνειδητοποιούν πόσο γλυκιά είναι η ζωή εκεί όπου βρίσκονται οι ρίζες τους... ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ Ο Κωνσταντίνος Παΐδας κατάγεται από την Καλλονή Τροιζηνίας και είναι επίκουρος καθηγητής της Βυζαντινής Φιλολογίας στο Τμήμα Φιλολογίας του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών. Κατά το παρελθόν δίδαξε Βυζαντινή Φιλολογία στο Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου και στο Πανεπιστήμιο Πατρών. Έχει συγγράψει οκτώ επιστημονικά βιβλία και έχει δημοσιεύσει σημαντικό αριθμό μελετών στα πλέον έγκυρα διεθνή επιστημονικά περιοδικά Βυζαντινών Σπουδών (Byzantinische Zeitschrift, Byzantion, Zbornik Radova, Byzantina Symmeikta κ.ά.). Είναι μέλος της Ελληνικής Επιτροπής της Association Internationale des Etudes Byzantines, της Ελληνικής Παλαιογραφικής Εταιρείας και της Ελληνικής Ιστορικής Εταιρείας.